Op de hoek van de Drift en de Wittevrouwenstraat, net buiten de voormalige immuniteit van Sint Jan, staat het voormalige paleis van Lodewijk Napoleon. Het paleis werd gebouwd in de periode 1806-1808. In 1820 werd het paleis de huisvesting van de Universiteitsbibliotheek Utrecht. De UB Utrecht was tot dan toe gevestigd geweest in de Janskerk.
Tegenwoordig wordt het voormalige paleis gebruikt als universiteitsbibliotheek voor de faculteiten in de binnenstad (UBB Utrecht).
Verbouwing huizen tot paleis
De verbouwing tot paleis vond plaats onder leiding van de architect J.D. Zocher sr. Voor de bouw van het paleis werden de huizen Drift 25, Drift 27, Drift 29 en Drift 31 gekocht. Drift 25 werd overigens niet gebruikt.
Het paleis staat net buiten de immuniteit van Sint Jan, aangezien de eigenaresse van Drift 23, Renetta Francoise Hovy-Decker (1741-1808), weigerde om haar huis aan de koning te verkopen. Na haar weigering werd het plan aangepast en werden de huizen Wittevrouwenstraat 1 t/m 11 gekocht.
Lodewijk Napoleon en Hortense
Lodewijk Napoleon en Hortense de Beauharnais hebben slechts kort in het paleis aan de Wittevrouwenstraat gewoond. In april 1808 verhuisde Lodewijk Napoleon naar Amsterdam. De verbouwing was toen nog niet eens voltooid. Hierna werd het paleis door Lodewijk Napoleon alleen nog voor tijdelijk verblijf gebruikt.
Napoleon Bonaparte en Marie Louise
In 1810 werd Lodewijk Napoleon door zijn broer Napoleon Bonaparte afgezet en werd Nederland bij Frankrijk ingelijfd. In oktober 1811 bracht keizer Napoleon een driedaags bezoek aan Utrecht. Napoleon en zijn echtgenote Marie Louise logeerden in het paleis aan de Wittevrouwenstraat. Een groot deel van hun gevolg werd ondergebracht bij bewoners van het Janskerkhof.
Gouvernementshuis Utrecht
In 1814 werd het voormalige paleis in gebruik genomen door de provincie Utrecht voor de vergaderingen van de Gedeputeerde Staten (Utrechtsche courant, 26-10-1814, Delpher). In de OAT 1832 staat het Rijk als eigenaar van perceel A515 (gouvernementshuis, plaats en kelder) vermeld.
UB Utrecht
In 1820 nam de Universiteit Utrecht een deel van het voormalige paleis van Lodewijk Napoleon in gebruik als bibliotheek. De Universiteitsbibliotheek Utrecht was tot dan toe gevestigd geweest in het koor van de Janskerk. De litho op deze pagina (HUA, catalogusnr. 202446) toont de balzaal van het voormalige paleis van koning Lodewijk Napoleon aan de Wittevrouwenstraat, in gebruik als universiteitsbibliotheek Utrecht.
Universiteitsbibliotheek Binnenstad (UBB Utrecht)
In 1997 kreeg architect Wiel Arets de opdracht tot het ontwerp van een nieuwe universiteitsbibliotheek in De Uithof. Het project was in 2004 voltooid. Bij deze verbouwing kwam de hoofdingang van de UB aan de Drift te liggen.
Na het vertrek van de UB Utrecht naar De Uithof, werd het pand in de Wittevrouwenstraat omgebouwd tot bibliotheek voor de faculteiten in de binnenstad. Dit project was in handen van Grosfeld van der Velde Architecten.
De renovatie van het voormalige paleis van Lodewijk Napoleon heeft vijf jaar geduurd. In 2009 werd de eerste fase opgeleverd; in 2012 werd de renovatie voltooid met de oplevering van restaurant Lodewijk.
De ingang van de UB Utrecht is ter hoogte van Drift 27.
Film over UB Utrecht Binnenstad
Ter gelegenheid van de officiële ingebruikname van de universiteitsbibliotheek Binnenstad, op 3 september 2012, maakte Henryk Gajewski deze 20 minuten durende film.
Gepubliceerd: 17-09-2012 door Caroline Pelser. Laatst geactualiseerd op 05-01-2024.
