In 1785 kwamen de patriotten, onder leiding van Pieter Ondaatje, in opstand tegen de Utrechtse vroedschap. Pieter Ondaatje (1758-1818) en zijn studievrienden Bogislaus Fredericus von Liebeherr en Joan van Lidth de Jeude werden in 1789 als patriot verbannen uit Utrecht.
Bogislaus Fredericus von Liebeherr woonde in de Boothstraat.
Criminele Sententie
De criminele sententie (vonnis) tegen de patriottenleider Pieter Philips Jurriaan Quint Ondaatje (Colombo, 1758 – Amsterdam, 1818) en zijn studievrienden Bogislaus Fredericus von Liebeherr en Joan van Lidth de Jeude luidde als volgt:
Korten inhoud der Crimineele Sententie door de Vierschaar der Stad Utrecht gevonnisd en op den 28 February 1789 gepronuncieerd tegens Mr. P.P.J. ONDAATJE, B.F. VON LIEBEHERR en Mr. J. VAN LIDT DE JEUDE junior.
Op den 28 February 1789 zyn Mr PIETER PHILIP JURRIAAN ONDAATJE, BOGISLAUS FREDERICUS VON LIEBEHERR en Mr JOAN VAN LIDT DE JEUDE junior, ter zaake van hun aandeel in de troebles, welke in de laatste jaaren voor de veranderinge van zaaken alhier plaats gehad hebben, by Crimineel Sententie, op Intendit in de Audientie van het Stadhuis der Stad Utrecht gepronuncieerd, verklaard:
“te hebben gecommitteerd het crimen laesa Majestatis, en mitsdien te zyn infaam en inhabiel tot eenig ambt of officie voorts gebannen uit deeze Stad en derzelver Vryheid, mitsgaders uit de Hooge Heerlykheid Vreeswyk, anders genaamd de Vaart, hun leeven lang geduurende; zynde boven dien ten behoeve van den Lande verbeurd en vervallen verklaard alle hunne Goederen, welke zullen worden bevonden over te schieten boven de kosten en misen van Justitie; alles onverminderd zodaanige verdere lyfstraffe, indien zy in handen der Justitie zullen geraaken, als, ter cause van het voorsz. Crimen zal bevonden worden te behooren.”
Pieter Quint Ondaatje en vrienden verbannen
Het bovenstaande citaat is afkomstig uit de Verzameling van placaaten, resolutien en andere authentyke stukken enz van J.A. de Chalmot.
De patriotten Ondaatje, Von Liebeherr en Van Lidth de Jeude werden wegens majesteitsschennis voor eeuwig verbannen uit Utrecht.
Bogislaus Fredericus von Liebeherr
Een van de beste vrienden van patriottenleider Ondaatje was Bogislaus Fredericus von Liebeherr. Bogislaus Fredericus von Liebeherr (Makassar, 1756 – Batavia, 1821), oud gezworen klerk te Batavia, was getrouwd met Anna Maria de Roy. Het echtpaar woonde in 1783 ergens in de Boothstraat in Utrecht (testament 1783). Von Liebeherr was in 1779 naar Utrecht gekomen om te studeren, maar hij heeft nooit examens gedaan. Via zijn vriend Pieter Ondaatje raakte Von Liebeherr betrokken bij de Utrechtse patriottenbeweging.
In 1786 werd Von Liebeherr luitenant bij het burgervendel Zwarte Knechten, waarvan Ondaatje vaandrig was. Na de komst van het Pruisische leger vluchtte Von Liebeherr naar het buitenland. Hij werd bij verstek veroordeeld.
Na de Omwenteling
Bogislaus Fredericus von Liebeherr keerde na de omwenteling van 1795 terug naar Nederland. In 1796 werd hij lid van het Comité tot de zaken van de Oost-Indische Handel en Bezittingen, dat de taken van de bewindvoerders van de VOC overnam. Ook werd Von Liebeherr lid van het Comité tot de zaken en bezittingen van de Bataafse republiek in Amerika en op de kust van Guinea. Als lid van het Comité tot de zaken van de Oost-Indische Handel was hij zijdelings betrokken bij de staatsgreep van 22 januari 1798.
Terug naar Batavia
Begin negentiende eeuw keerde Von Liebeherr terug naar de Oost. Von Liebeherr overleed op 15 februari 1821 te Batavia.
Bronnen
- J.A. de Chalmot, Verzameling van placaaten, resolutien en andere authentyke stukken enz. betrekking hebbende tot de gewigtige gebeurtenissen: in de maand september MDCCLXXXVII en vervolgens, in het gemeenebest der Vereenigde Nederlanden voorgevallen, 1789, p. 102-103 (Google books).
- Clara Cornelia van Eijck, J. G. M. M. Rosendaal, Mijn waarde vrindin, 2000 (Google books).
- J. Rosendaal, Bataven! Nederlandse vluchtelingen in Frankrijk 1787-1795, dissertatie, 2003.
- Bogislaus Fredericus von Liebeherr, in: Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek (NNBW).
Gepubliceerd: 28-02-2013 door Caroline Pelser. Laatst geactualiseerd op 21-02-2022.
