Drift 29 Utrecht is een rijksmonument. Het pand maakt, samen met onder meer Drift 27, onderdeel uit van de Universiteitsbibliotheek Binnenstad van de Universiteit Utrecht.
M. Dolfin e.a. schrijven over Drift 29 Utrecht: “Een 18de-eeuws samengesteld huis met verschillende vleugels rond een fraaie binnenplaats, bestaande uit drie bouwlagen, een kelder, een straatkelder en een zadeldak. Het huis bezit een fraaie 18de-eeuwse bordestrap en interieurelementen. Tussen 1807 en 1809 is het onder leiding van J.D. Zocher Sr. verbouwd als onderdeel van het paleis van Lodewijk Napoleon.”
Rijksmonument
Drift 29 Utrecht wordt in het Rijksmonumentenregister (monument nr. 36100) omschreven als:
“Hoog HERENHUIS. Gevel met rechte kroonlijst eind XVIII, schilddak voorheen deel uitmakend van paleis koning Lodewijk Napoleon. Fraaie binnenplaats uit XVIII.”
Ernst van Nijenrode
In de zestiende eeuw was het huis eigendom van Ernst van Nijenrode. Hij was getrouwd met Margaretha van Renesse van Wulven. Na hun overlijden kwam het huis in handen van hun dochter Geertruijd van Nijenrode, getrouwd met Goert van Reede.
Francois van Sneeck
Geertruijd van Nijenrode, weduwe van Guert van Reede, in leven Ritter Heer van Saetsvelt, Amerongen en Nederhorst, verkocht het huis aan Francois van Sneeck. Het transport op 17 juli 1587 betrof een huis en hofstede met houten huis annex, met een poort en poortweg uitgaande Wittevrouwenstraat. Het huis was gelegen aan de oostzijde van de Nieuwegracht bij de Wittevrouwenbrug, tussen noordwaarts Jan van Sepperen, eertijds Henrick Jansz verver (Drift 31), en zuidwaarts de erfgenamen van Margriet van Renesse weduwe van Ernst van Nijenrode (Drift 27).
Francois van Sneeck (omstreeks 38 jaar in 1584, zie attestatie) was getrouwd met Christina van Schoordijck, met wie hij drie dochters had, Deliana, Joanna en Maria. Christina van Schoordijck overleed in 1591/2 (zij werd op 2 januari 1592 overluid). In 1593 hertrouwde Francois van Sneeck met Alit van Drosselaer (-1613).
Maria van Sneeck
Het huis werd geërfd door zijn dochter Maria van Sneeck. Maria Francois van Sneecksdochter trouwde op 23 januari 1602 (civ.; RK 19-01-1602) met Daniel van Weede (ovl. 1623).
Maria van Sneeck overleed in 1639 (overluid 23 november 1639, 45p150).
In 1640 worden de erfgenamen van juffrouw [Maria] van Sneeck, in haar leven weduwe van raadsheer [Daniel van] Weede als eigenaren genoemd.
Gerlach van der Capellen
In 1675 werd het huis gekocht door Gerlach van der Capellen (1627-1685). Gerlach van der Capellen was in 1655 in Woudenberg (attestatie Utrecht) getrouwd met Margaretha Johanna van Lynden (1636-1695), dochter van Jasper van Lynden en Theodora van der Vecht.
In 1686 woonde Margareta van Lynden in Schalkwijk (garantie, procuratie).
Hun zoon Steven Frederick van der Capellen (1663-1707) trouwde (attestatie Utrecht) in 1696, onder huwelijkse voorwaarden, met Digna Elisabeth Booth (1679-1732). In 1701 huurden zij het huis van Frederick Borre van Amerongen op claustraal erf III.
Jasper van Lynden
Vermoedelijk in 1698 werd het huis verkocht aan Jasper van Lynden. In dat jaar legden Antonet Margriet, Theodora en Amillia van der Capellen verklaringen af dat zij van de schout Jasper van Lijnden drie obligaties van elk 2.000 gulden ten laste van de Staten en 126 gulden in drie porties hadden ontvangen.
In 1700 werd het huis door de kinderen en erven Gerlach van der Capellen getransporteerd aan Jasper van Lynden. Hij was een zoon van Frans van Linden (ovl. 1693) en Judith Dirckss van Rheenen. Hij was in augustus 1679 getrouwd met Catharina Oukoop, dochter van Hugo van Oucoop (eigenaar Janskerkhof 7). Van Lynden verhuurde het huis. Volgens een akte uit 1705 woonde hij in Houten.
Vincent Maximiliaan van Lockhorst
Volgens een cautie hypothecair van 1705 werd het huis bewoond door Maximiliaan van Lockhorst, heer van Ter Meer.
Vincent Maximilian van Lokhorst (Heer van ter Meer) trouwde in 1707 met Maria Catharina Hoeuft.
Amedee le Chevalier
In januari 1708 verhuurde Jaspar van Lynden huysinge, hoff, stallinge ende coetshuys aan de Nieuwegracht bij de Wittevrouwenbrug aan Amedee le Chevalier, ingaande per 1 mei 1708.
Eigenaar Jasper van Lynden trouwde rond 1709 met Digna Elisabeth Booth (1679-1732), weduwe van Steven Frederik van der Capellen (borgtocht, 1709). In 1716 verhuurden zij een huis aan de westzijde van de Nieuwegracht op de hoek van de Catharijnesteeg. In 1727 kregen zij een huis in de Lange Nieuwstraat getransporteerd.
Frederik Adriaan baron van Rheede
Volgens de verhuurakte van 25 februari 1730 was Drift 29 laatst bewoond geweest door Frederik Adriaan baron van Rheede. Frederik Adriaan van Reede, vrijheer van Renswoude, en zijn echtgenote Maria Duyst van Voorhout woonden toen inmiddels op Janskerkhof 13.
Henriette Maria de Moreau
Op 25 februari 1730 verhuurde Jasper van Lynden het huis (zonder stalling en koetshuis) aan Henriette Maria de Moreau, weduwe van Henry Philippe de Limiers (schrijver en courantier). Haar echtgenoot was op 18 augustus 1728 overleden aan de Oudegracht bij de Watersteeg, achter de Jacobikerk. Zij woonde hier met haar twee kinderen.
Digna Elisabeth Booth, laatst weduwe van Jasper van Lynden, overleed op 6 mei 1732, wonende aan de Oudmunsters Trans.
Op 19 mei 1732 werd een regeling getroffen ten aanzien van de afstand van de huur van het huis aan de Nieuwegracht door Henriette Maria de Moreau, weduwe van Henry Philippe de Limiers. (In 1744 kocht haar zoon Henri Francois de Limiers Janskerkhof 21. Daar woonden zij tot 1751.)
Dirk de Leeuw en Sara Hinlopen
De erven Digna Elizabeth Booth, laatst weduwe van Jasper van Lynden, verkochten het huis vervolgens aan Dirk de Leeuw en Sara Hinlopen. De belendingen waren zuidwaarts Anthony de Leeuw, raad in de vroedschap en schepen van Utrecht (Drift 27), en noordwaarts wijnkoper Justus van Blanckesteyn (Drift 31).
Dirk de Leeuw (1686-1737) en Sara Hinlopen (1694-1756) waren in 1711, onder huwelijkse voorwaarden, getrouwd. Het eerste jaar van hun huwelijk hadden zij op Janskerkhof 21 doorgebracht. Zijn moeder, Hillegonda Exken, weduwe van Balthasar de Leeuw, woonde op Minrebroederstraat 20.
Dirk de Leeuw overleed in juli 1737 op de Nieuwegracht bij de Wittevrouwenbrug, nalatende zijn vrouw en twee onmondige kinderen. Hij werd begraven in de Buurkerk.
Vrouwe Zara Hinlopen, weduwe van de Heer Dirk de Leeuw, overleed op 16 juli 1756, aan de Nieuwegracht bij de Wittevrouwenbrug, nalatende een mondige zoon. Zij werd begraven in de Buurkerk.
Constantia Helena ten Damme
Constantia Helena ten Damme (1694-1774), weduwe van Maurits van Aerden (1694-1746), verkreeg het huis in 1758 uit de boedel van Vrouwe Sara Hinlopen, douairière van Diderik de Leeuw. In februari 1759 kocht zij ook Drift 31.
Johannes Willem Swellengrebel
Johannes Willlem Swellengrebel (1728-1798), kanunnik van het kapittel van Sint Jan, kreeg in 1775 Drift 29 in handen, uit de erfenis van zijn tante Constantia Helena ten Damme.
Johannes Willem Swellengrebel was een zoon van Hendrik Swellengrebel (1700-1763) en Helena Wilhelmina ten Damme (1706-1746). Hendrik Swellengrebel was van 1739 tot 1751 gouverneur van de Nederlandse Kaapkolonie.
Johannes Willem Swellengrebel was in 1754, onder huwelijkse voorwaarden, getrouwd met Geertruida Elisabeth Hilgers (1734-1815). In 1763 hadden zij Drift 21 gekocht.
Swellengrebel theeservies
Swellengrebel erfde ook het “Swellengrebel theeservies” dat zich tegenwoordig in de collectie van het Rijksmuseum bevindt. Het theeservies uit 1740 is gedecoreerd met een dubbel gekroond medaillon met de spiegelmonogrammen CHTD en MVA voor Constantia Helena ten Damme en Maurits van Aerden.
Zoon Johan Hendrik woonde in 1782 in Den Haag. Hij gaf procuratie om voor het gerecht van Utrecht te verklaren dat hij ter continuatie van zijn burgerschap van Utrecht domicilie koos ten huize van zijn vader Johannes Willem Swellengrebel bij de Wittevrouwenbrug te Utrecht.
In 1794 trouwde zoon Willem Maurits Swellengrebel (1760-1843) in Rotterdam met Catharina Wilhelmina Mierop. Van een van hun nazaten kreeg het Rijksmuseum het Swellengrebel theeservies in 2005 geschonken.
Johannis Willem Swellengrebel overleed op 14 september 1798, op buitenplaats Rozendaal onder Achttienhoven (Vechtdijk 150 Utrecht). Hij werd begraven in de Janskerk. Hij liet zijn vrouw en meerderjarige kinderen na.
Johan Gerard Swellengrebel trouwde in 1800 met Anna Henrietta van Ewijck, dochter van Floris Petrus van Ewijck en Sara Maria de la Court (zie Janskerkhof 17). Hun dochter Anna Henrietta Swellengrebel (1810-1874) werd de eerste directrice van het Utrechtse Diaconessenhuis.
Volgens een aantekening op een plattegrond van rond 1807 (HUA, catalogusnr. 216502) werd het huis bewoond door mevrouw Swellengrebel.
Koning Lodewijk Napoleon
In 1809 transporteerde Geertruida Elisabeth Hilgers, weduwe van Johannes Willem Swellengrebel, het huis Drift 29 Utrecht aan Koning Lodewijk Napoleon. Drift 29 werd deel van het Paleis.
In de OAT 1832 staat het Rijk als eigenaar van perceel A515 (gouvernementshuis, plaats en kelder) vermeld.
In het Bevolkingsregister 1866-1878 Wijk H (blad 1163) hebben Drift 27-31 een wijkadres: Drift wijk H no. 620. Op dit adres woonde de conciërge van het Hoog Militair Gerechtshof (Drift 31).
Andries Zadelhoff
In het Bevolkingsregister 1880-1890 (Wijk H, blad 1087) heeft Drift 29 hetzelfde wijkadres als Drift 27: Drift wijk H no. 619a. In 1890 werd het adres van dit huis gewijzigd in Drift 29 Utrecht.
Volgens het Bevolkingsregister 1880-1890 (Wijk H, blad 1087) en 1890-1900 (wijk A1 deel 1, blad 731) werd Drift 619a/29 bewoond door Andries Zadelhoff (1819-1896) en zijn echtgenote Helena Hendrika Broekhuijzen (1811-1899). Andries Zadelhoff was conciërge van het Archief (Drift 27). Het echtpaar verhuisde in 1892 naar de Gildstraat.
Barend van Wijnen
In november 1892 kwamen Barend van Wijnen (1841-1930), Catharina Crouwel (1837-) en hun drie dochters op Drift 29 wonen. In juni 1893 kwam ook hun oudste dochter hier wonen. Barend van Wijnen was boekbinder bij het archief (Drift 27). Van 1896 tot 1898 woonde hier ook Eduard Bijl de Vroe (1877-1945).
In 1900 kwam ook schoonzoon Jacob van Zijdveld hier wonen.
Het gezin Van Wijnen verhuisde in 1907 naar de Obrechtstraat (Bevolking 1900-1910 wijk 1, deel 2-3, blad 773).
Het huis heeft in het bevolkingsregister 1900-1910 twee bladen. Op het tweede blad staan veel namen van personen en gezinnen die hier kort hebben gewoond, onder wie van 1900 tot 1904 ook weer Eduard Bijl de Vroe.
Faculteit Letteren en Wijsbegeerte RUU
In 1940 kreeg de faculteit Letteren en Wijsbegeerte van de Rijksuniversiteit Utrecht een nieuwe telefoonaansluiting op Drift 29 Utrecht (Utrechts volksblad : sociaal-democratisch dagblad, 31-12-1940, Delpher).
Studentenzuiveringscommissie
Na de Tweede Wereldoorlog werd de studentenzuiveringscommissie ingesteld. Het secretariaat was gevestigd op Drift 29, waar ook het instituut van prof. H.Th. Fischer, bijzonder hoogleraar volkenkunde, als alumnus lid van de zuiveringscommissie, was gevestigd (Kamerstukken II 1978-1979, 15625, 2, p. 41).
Drift 29 Utrecht: UBB
Drift 29 is tegenwoordig onderdeel van de universiteitsbibliotheek Binnenstad.
Gepubliceerd: 21-02-2018 door Caroline Pelser. Laatst geactualiseerd op 17-09-2024.