Drift 3 Utrecht (tot 1890: Drift wijk G no. 329) behoort tot de percelen die na het graven van de Drift, in 1393, door de stad Utrecht in erfpacht werden uitgegeven.
M. Dolfin e.a. (p. 27) beschrijven Drift 3 Utrecht als volgt: “Een 17de-eeuws dwars huis, bestaande uit een voorhuis met twee bouwlagen, kelders, straatkelders en een zadeldak. Boven de verdieping ligt een samengestelde balklaag met nog enige sleutelstukken. Van de verdieping naar de zolder loopt een 17de-eeuwse spiltrap met bekroning. Achter het huis staat een 14de-eeuws dwars achterhuis, verdeeld tussen nr. 1 en 3, behorend bij een oudere verkaveling. Het bestaat uit twee bouwlagen, een zadeldak en een kelder. Boven de verdieping ligt een samengestelde balklaag.”
Rijksmonument
Drift 3 is een rijksmonument. Het huis wordt in het rijksmonumentenregister (monument nr. 36091) omschreven als:
“Pand met gevel met rechte kroonlijst en zadeldak XVII.”
Erfpacht
Het perceel van Drift 3 was in de middeleeuwen eigendom van het kapittel van Sint Jan. In januari 1393 werd de grond ten oostzijde van de nieuw gegraven Drift door het stadsbestuur verdeeld in tien hofsteden en in erfpacht uitgegeven.
Lubbert Ricoutsz
In 1556 wordt Lubbert Ricoutsz als voormalige belending van de camer (vermoedelijk het latere huis Drift 5) naast Huis Luchtensteyn genoemd. Lubbert Ricoutsz had het perceel mogelijk in 1533 getransporteerd gekregen door Maria, dochter van Peter van Haerlem.
Emmichgen Kennewechs
In 1556 was volgens dezelfde transportakte Emmeken Kennekerck [Emmichgen Kennewechs] de belending. Mogelijk is dit het huis dat zij verkocht aan Roeloff Streng.
Johanna Saris de Coninck
In 1601 werd Drift 1 aan Johanna Saris de Coninck getransporteerd. Zij wordt in de transportakte ook genoemd als belendend eigenaar.
Barbara Holl
In 1662 wordt Barbara Holl, weduwe van Alexander van den Berch, als eigenaar genoemd. Barbara Holl en Alexander van den Berch waren in 1615 getrouwd. Alexander van den Berch was een zoon van Jasper van de Berch en Johanna Saris de Coninck. Barbara Holl was een dochter van Harmen Holl en Maria van Hamale (De Navorscher 1878).
Herman van den Berch
In januari 1662 vestigde Herman van den Berch een plecht van f 3600,- op het huis ten behoeve van wijnkoper Jacob van Aelst en Catrina van Brederode. Herman van den Berch was een zoon van Alexander van den Berch en Barbara Holl (afstand).
In 1663 gaf Herman van den Berch procuratie tot het vestigen van een plecht van f 1.200,- ten behoeve van Anna van der Well te Utrecht op een huis, erf en hofstede aan de Nieuwegracht tussen de Jansdam en de eerste brug aan het Janskerkhof.
Adam de Weerd
In 1690 wordt Adam de Weerd, gehuwd met Ursula van Aelst, als belending van Drift 5 genoemd. In 1689, bij het maken van hun testament, woonde het echtpaar nog op het Oudkerkhof.
Ursula van Aelst was een dochter van Willem van Aelst en Ursula Hendricks van den Eynden (tr. 1638). Haar moeder was een zuster van suikerbakker Johan van den Eynden op Korte Jansstraat 15 oud. Ursula van Aelst was eerder getrouwd met Aernoldus van Aelst. Arnoldus van Aelst was vermoedelijk een zoon van Jacob van Aelst en Catharina van Brederode (testament).
In 1692 sloot Adam de Weerd, wonende op de Jansdam, een akkoord over een verbouwing met achterbuurman Johan Meerman. Adam de Weerd en Ursula van Aelst verhuisden enige jaren later naar Wijk bij Duurstede.
Juffrouwen Van Son
In diverse stukken betreffende Drift 5 en 7 oud worden de Juffrouwen van Son of van Zon als belending genoemd. De gezusters Van Son waren dochters van Willem van Son en Helena van der Heck (-1728). Hun ouders waren op 29 maart 1687 te Amsterdam in ondertrouw gegaan. Of zij huurders of eigenaressen waren is nog niet duidelijk.
Johanna Louisa van Son (1687-1733) overleed in 1733 aan de Nieuwegracht omtrent de Sonstraat.
Ten tijde van de Liberale Gifte 1748 werd Drift 3 (Fortuin no. 181) bewoond door de dichteres Sara Maria van Son (1692-1755; biografie), haar zuster Anna Lucretia van Son (-1780) en één personeelslid.
Sara Maria van Son overleed in augustus 1755 aan de Nieuwegragt bij de Sonstraat, nalatende een bejaarde zuster. Zij werd uitgevoerd naar Maarssen om daar te worden begraven.
Anna Lucretia van Zon maakte in 1755 een testament, wonende aan de oostzijde van de Nieuwegracht bij het Janskerkhof. In januari 1780 werden diverse meubels ten sterfhuize van Anna Lucretia van Zon te Utrecht verzegeld en, vier dagen later, weer ontzegeld.
Johannes Wilhelmus de Weert
In 1785 verhuurde Aloysius Hooft van Huysduynen als speciaal gemachtigde van Johannes Wilhelmus de Weert het huysinge en erve, kelders en kluysen aan predikant Daniel Theodorus Huet.
Daniel Theodore Huet (1724-1795) was getrouwd met Ester Joly (-1806). In 1786 overleed hun dochter Catharina Rebecca Huet, wonende bij de Jansdam. Zij werd begraven in de Janskerk.
Philip Hendrik Schmid
In 1791 verhuurde Hooft van Huysduynen het huis aan luytenant-collonel Schmid. In 1792 verhuurde hij het huis wederom aan luytenant-collonel Schmid. Philip Hendrik Schmid overleed in 1804 op de Lange Nieuwstraat bij de A.B.C. straat.
Johannes Ludovicus de Vos
In 1794 verhuurde zijn zoon Justus Hooft van Huysduynen het huis aan Johannes Ludovicus de Vos (-1804).
Frederik Sigimund Coenraad van Nes
In 1797 verhuurde hij het huis voor Johannes Wilhelmus de Weert aan Frederik Sigismund Coenraad van Nes. Frederik Sigismund Coenraad van Nes (1727-1805) was in 1768 (met attestatie van Utrecht) getrouwd met Cornelia Willemina de Dieu (-1810).
In 1799 werd het huis wederom verhuurd aan Frederik Sigismund Coenraad van Nes. Hij overleed in 1805 aan de Nieuwegracht bij de Hamburgerstraat.
Levina Severijn, weduwe G. Bruijn
In 1803 verhuurde Justus Hooft van Huysduynen het huis namens Johannes Wilhelmus de Weert aan de weduwe Bruijn. Zij ondertekende de akte met wed. G. Bruijn geboren Severijn. Levina Severijn was een dochter van IJsbrand Jacob Severijn en Levina Bruijn. Zij was in 1776 (o.tr. Amsterdam 23 mei 1776) getrouwd met George Bruijn. Levina Severijn, weduwe van George Bruijn, overleed in 1811, wonende in de Lange Nieuwstraat.
Volgens het testament van notaris Abraham van Toll uit 1809 was het huis toentertijd gezamenlijk eigendom van Justus Hooft van Huysduynen en Abraham van Toll.
Anna Catharina Luls
Ten tijde van de volkstelling van 1813 werd Drift 3 bewoond door Anna Catharina Luls (ook: Lulls; -1820), weduwe van Cornelis Anthonie Roelans (Roelants, Roelands, -1812), haar kinderen, haar schoonzoon Joachim Fredrik Odé, en bediende Aaltje Barnevelt. Joachim Fredrik Odé en Johanna Catharina Antonia Roelans waren op 13-05-1805 getrouwd.
Frans Frederik Eckhardt
Tijdens de volkstelling van 1824 werd het huis bewoond door de 84-jarige Frans Frederik Eckhardt. Frans Frederik Eckhardt was weduwnaar van Adriana Elisabeth Westerhoff.
Eckhardt overleed op 8 september 1825 (BS Utrecht 1825 O, aktenr. 729).
Georgetta Elisa Adelaide Eckhardt
In 1829 werd het huis te koop aangeboden (Utrechtsche Courant, 23-01-1829, Delpher; Opregte Haarlemsche Courant, 12-02-1829, Delpher). Het huis wordt in de advertentie omschreven als:
“Een HUIS, ERF en GROND , met annexen TUIN, binnen Utrecht, aan de Kromme Nieuwe Gracht, op den Drift, Wijk G. No. 329, voorzien van acht zoo Beneden- als Boven-Kamers, Keuken, Kelder en Zolder.”
OAT 1832
In de OAT 1832 staat rentenierster G.E.A. Eckhardt als eigenaresse van perceel B19 (huis en erf) vermeld.
Georgetta Elisa Adelaide Eckhardt (-1848) was een dochter van Frans Frederik Eckhardt en Adriana Elisabeth Westerhoff.
Georgetta Elisa Adelaide Eckhardt, overleed, 60 jaar oud, op 17 mei 1848 op Drift wijk G no. 129 (schrijffout voor 329?) Utrecht (BS Utrecht 1848 O, aktenr. 722).
Aletta Schepens / Alida Justina Pulle / Sara Maria Calkoen
In het bevolkingsregister 1850-1860 heeft Drift wijk G no. 329 twee bladen. Op het eerste blad staat (vermoedelijk, want niet juist gespeld) Aletta Schepens (-1877), weduwe van Daniel Monné, met haar kinderen ingeschreven. Daniel Monné was in 1840 overleden. Het gezin woonde toen aan het Oudkerkhof, wijk F no. 79.
Hun namen zijn doorgestreept en vervangen door die van Alida Justina Pulle (-1873), weduwe van Johannes Redeker, en haar kinderen.
Op het tweede blad staan Sara Maria Calkoen (1783-1864) en haar dienstmeid Charlotte Smith (1828-) ingeschreven. (Sara Maria Calkoen overleed in 1864 op Achter Sint Pieter F 344.)
Pierre Joseph Henrij Baudet
Vanaf circa 1853 werd het huis ook bewoond door Pierre Joseph Henrij Baudet (1824-1878) en zijn echtgenote Sophia Adèle Baudet (1825-1891). In 1852 woonden zij nog elders. In 1854 werd hun zoon Pierre Louis op Drift wijk G no. 329 geboren. Hun zoon Henri Philippe Baudet werd in 1855 op Drift wijk G no. 329 (=Drift 3) geboren. Het echtpaar staat overigens niet in het bevolkingsregister op dit adres ingeschreven. In 1856 zijn zij verhuisd. Hun volgende kind werd in 1857 op Minrebroederstraat 15 geboren.
Te koop
In 1856 werd Drift 3 te koop aangeboden. In de advertentie in de Utrechtsche provinciale en stads-courant : algemeen advertentieblad, 21-07-1856 (Delpher) wordt het huis als volgt omschreven:
“OP Zaturdag 2 Augustus, ten 5 ure, zal te Utrecht, achter St. Pieter, wijk F No. 363 , in het openbaar, ten overstaan van den Notaris Mr. H. A.E. VOSMAER, worden verkocht:
I. Het dubbel HEERENHUIS met Tuin, Erf en Grond, Kelders en Kluizen, staande en gelegen aan de Drift, wijk G No. 329, hebbende acht Kamers , meest allen behangen, geverwd en van stookplaatsen voorzien, goede Droogzolder met Dienstboden-kamer, Keuken met fournuis en pomp. Verhuurd tot 1. Mei 1857, voor f 600,—’s jaars, doch thans onbewoond.”
Het huis werd voor f 6300,- gekocht door E.J. van Schaick q.q. (Utrechtsche provinciale en stads-courant : algemeen advertentieblad, 04-08-1856, Delpher).
Maria Theresia Marcella
Het huis (eerste blad) werd vanaf 1860 bewoond door Maria Theresia Marcella (-1896), weduwe van hoogleraar Jakob van Hall (-1859), en haar kinderen. Jacob van Hall was in maart 1859 overleden op zijn woonadres Kromme Nieuwegracht F 370 (BS Utrecht 1859 O, aktenr. 365).
Verkocht
In 1865 werd Drift 3 Utrecht te koop aangeboden (Nieuwe Rotterdamsche courant: staats-, handels-, nieuws- en advertentieblad, 25-08-1865, Delpher).
Uit de advertentie blijkt dat het huis recent was verbouwd (“onlangs veel vertimmerd en verbeterd”). De in de advertentie genoemde zonneblinden zijn op de foto, die rond 1870 werd gemaakt door P. Oosterhuis, te zien.
Op Zaturdag 9 September 1865 namiddags ten 5 ure, zullen te Utrecht, Achter St. Pieter, in het openbaar worden geveild:
1. Het kapitaal, onlangs veel vertimmerd en verbeterd DUBBELD HEERENHUIS met TUIN, gelegen te Utrecht aan den Drift, wijk G, n° 329, groot 2 Roeden 90 Ellen, hebbende dit Huis een wit Marmeren GANG en vier BENEDENKAMERS met DESSERTKAMERTJE; boven zes meest alle groote KAMERS; uitkomende op twee goed verlichte Portalen: een zeer net ingerigte KEUKEN met POMP, gevende uitmuntend goed welwater vier sterk bekluisde KELDERS, uitkomende aan het water: ZOLDERS over het geheele Huis met DIENST BODENKAMER: zijnde dit Huis aan de straatzijde voorzien van ZONNEBLINDEN en van vele KASTEN en Geriefelijkheden, als in eene deftige Heerenhuizing verlangd wordt. Verhuurd tot 1 Mei 1866 aan Mevrouw de Wed. Mr. J. VAN HALL, geboren MARCELLA. (…)”
De verkoop werd opgehouden voor f 10.000,- (Utrechtsch provinciaal en stedelijk dagblad : algemeen advertentie-blad, 11-09-1865, Delpher).
Frederik Alexander Robert Arnold van Ittersum
Het huis werd in 1866 betrokken door Frederik Alexander Robert Arnold baron van Ittersum (1834-1913), zijn echtgenote Reiniera Johanna Albertina Sandberg (1838-1921) en hun zoon.
Het gezin Van Ittersum woonde hier tot april 1874.
In 1885 werd Frederik Alexander Robert Arnold van Ittersum president van de Arrondissementsrechtbank te Utrecht.
Jacobus van der Schaaff
Het huis werd hierna bewoond door Jacobus van der Schaaff (1800-1877) en Hendrica Wilhelmina Helt (1835-). Jacobus van der Schaaff was weduwnaar van Remelia Bokma. Zij was in 1859 overleden te Weesp.
Jacobus van der Schaaff overleed in maart 1877.
Jacobus Hendrik van der Schaaff
In het Bevolkingsregister 1880-1890 staan op dit adres ingeschreven Jacobus Hendrik van der Schaaff en zijn broer Joseph Gerard van der Schaaff, zoons van Jacobus van der Schaaff en Remelia Bokma. Hendrika Wilhelmina Helt was hun huishoudster.
Joseph Gerard van der Schaaff trouwde in 1880 met Janette Emilie de Vries Hofman. Hij overleed in 1925 in Apeldoorn.
Drift 3 Utrecht
Bij de omnummering van 1890 werd het adres Drift wijk G no. 329 gewijzigd in Drift 3 Utrecht.
Jacobus Hendrik van der Schaaff overleed op 13 februari 1893, wonende op Drift 3 Utrecht.
Hugo Constantijn Bosscha en Gezina Cornelia Nering Bögel
Eind negentiende eeuw werd Drift 3 bewoond door Hugo Constantijn Bosscha (1827-1898) en Gezina Cornelia Nering Bögel (1827-1915) met hun kinderen Herman Pieter Bosscha (1860-1926) en dochter Hermina Cornelia Elisabeth Bosscha (1862-).
Hugo Constantijn Bosscha overleed op 1 juli 1898, wonende op Drift 3 (BS Utrecht 1898 O, aktenr. 1020).
Zijn weduwe en kinderen verhuisden in 1901 naar Catharijnesingel 12.
Christiaan Jörg
Vanaf maart 1902 werd Drift 3 bewoond door kleermaker Christiaan Jorg (ook Jörg; 1871-1928), zijn echtgenote Maria Adriana Kruijf (1877-) en hun dochter Christina Wilhelmina (1900-). In mei 1903 werd hun zoon Christiaan hier geboren. Ook woonden hier veel personeelsleden.
In oktober 1903 adverteerde C. Jörg in de Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant (10-10-1903, Delpher):
“C. JÖRG Jr. DRIFT 3 — UTRECHT Dames- en Heerenkleedermaker
bericht door deze dat hij weder te spreken en te ontbieden zal zijn Zaterdag 10 October in ’t Heerenlogement te Zwolle.”
Het gezin Jörg verhuisde per 1 april 1905 naar de Brigittenstraat.
Dirk Lambertus van Dam
Op 6 april 1905 betrokken Dirk Lambertus van Dam (1870-1955) en Wilhelmina Boerrigter (1871-1958) met drie kinderen het huis. Dirk Lambertus van Dam was schoenmaker van beroep.
Het gezin Van Dam verhuisde in november 1905 naar de Pauwstraat.
Frederik Alardus Steensma
Vanaf augustus 1908 werd het huis bewoond door de arts en lector Frederik Alardus Steensma (1877-1957) met zijn gezin. In 1913 adverteerde Steensma, “speciaal-arts voor maag-, en Ingewands-, bloed- en stofwisselingsziekten”, met het adres Drift 3 in de Nieuwe Rotterdamsche Courant (19-07-1913, Delpher).
Gepubliceerd: 14-09-2018 door Caroline Pelser. Laatst geactualiseerd op 03-04-2024.