Janskerkhof 29 (oud) Utrecht

Janskerkhof 29
Janskerkhof 29 (collectie Rijksdienst voor het Cultureel erfgoed)

Het voormalige huis Janskerkhof 29 (tot 1890: Janskerkhof wijk G no. 243) werd in 1917 door brand verwoest. Het huis is daarna afgebroken en niet meer vervangen door een nieuw huis.

Janskerkhof 29 dateerde van 1712.

Willem Strachen

Op 16 september 1712 gaf het kapittel de grond tussen de uitgang van de bibliotheek en het huis van timmerman Oostveen (Janskerkhof 27-28) aan bode Willem Strack om een huis te timmeren, op een uitgang van 6 stuivers jaarlijks.

Willem Strack was een zoon van Jacob Strack, de vorige bode van het kapittel van St. Jan (schenking, 1688). In latere aktes wordt hij Willem Strachen genoemd.

Willem Strachen trouwde in 1717 met Anna van Ammelen, weduwe van David van Doorneburg. Met hem was zij in 1707 getrouwd.

Volgens de huwelijksinschrijving woonde Willem Strachen aan het Janskerkhof. Bij de doop van hun zoon Jacobus (1718) woonde het echtpaar “in’t Capittel van St. Paulus”. Zoon IJsebrant, die in 1719 werd gedoopt, werd geboren op de Nieuwegracht. Bij de doop van hun dochter Geertruy (1721) in de Dom woonde het gezin “op ’t Hof”. Ook met echtgenoot David van Doornburg had Anna van Ammelen op ’t Hof gewoond (doop 1712; in de poort van ’t Hof, doop 1709).

In 1747 gaf Willem Strachen, weduwnaar van Anna van Ammelen, procuratie aan zijn zonen Jacobus en Ysbrand om ten behoeve van Abraham Harlingen een plecht groot f 800,- te passeren op een huis op het Janskerkhof, achter het choor van de Janskerkhof, een huis aan de Ballemakerstraat [= Loeff Berchmakerstraat] en twee woningen aan de Hardebollenstraat, zowel voor zichzelf als zijn zonen. Willem Strachen woonde volgens het transportregister in het huis achter het koor van de Janskerk, vermoedelijk samen met zijn zonen.

Ysbrand Strachen

In 1751 trouwde hun zoon Ysbrand Strachen met Gerarda Markelbach (1722-1793). Volgens de trouwinschrijving woonde de bruidegom in de Lange Jansstraat en de bruid aan het Janskerkhof.

Het echtpaar Strachen liet in 1752 hun zoon Willem Eduwart Strachen dopen in de Janskerk. Volgens de doopinschrijving woonde het echtpaar aan het Janskerkhof. Ook in de doopinschrijving van hun zoon Willem Jan (1753) staat het Janskerkhof als adres vermeld.

In 1755 maakten Ysbrand Strachen, die bode van het kapittel van Sint Jan was, en Gerarda Markelbach een testament, wonende in de Jufferstraat. Gerarda Markelbach lag volgens de akte “siekelijk te bedde”.

In 1764 deed Gerarda Markelbach, ten behoeve van de deken en capitulairen van Sint Jan, afstand van een bovenkamer in een woning en van f 250-0-0 waarop zij recht zou hebben na het overlijden van haar man. Ysbrand Strachen was blijkens de akte sinds enige tijd spoorloos.

Strachen had op grond van een resolutie van 10 oktober 1755 het recht om op de grond van een loods of ledige plaats een kamer of woning te bouwen, dat na zijn dood aan het kapittel van Sint Jan zou vervallen, als het kapittel f 250-0-0 aan Gerarda Markelbach zou uitkeren. Nu hij al enige tijd weg was, had het kapittel tijdelijk een andere bode aangesteld, Johannes Lentz.

Een kladversie (?) van de akte en resolutie bevindt zich bij stukken betreffende Janskerkhof 27-28. Volgens deze resolutie was de locatie van deze nieuwbouw “naast de deur over de Korte Jansstraat”.

Ysbrand Strachen keerde terug naar huis; enige maanden later komt hij voor in een procuratieakte en in 1766 werd een schuldbekentenis opgesteld vanwege de overdracht van een obligatie ten behoeve van Wilhelmina van Barnevelt.

In 1778 was Ysbrand Strachen getuige bij het opstellen van de huwelijkse voorwaarden van Gerarda Jories (1753 – < nov. 1802), een nicht van Gerarda Markelbach, die ging trouwen met Johan Frederik Bock. In 1779 was Gerarda Markelbach getuige bij de doop van hun eerste kind. In de doopinschrijving is vermeld dat zij aan het Janskerkhof woonde.

IJsebrand Strache overleed op 3 oktober 1781 op het Janskerkhof, nalatende zijn vrouw. Hij werd begraven in de Janskerk.

Gerarda Markelbach

In november 1781 maakte de weduwe Gerarda Markelbach een testament, wonende aan het Janskerkhof. Gerarda Markelbach wees hierin de kinderen van Gerarda Jories en Johan Frederik Bock als erfgenamen aan.

In 1782 kreeg Gerarda Markelbach inwoning van Wilhelmina van Barnevelt.

Gerrarda Markelbag, weduwe van IJsebrand Strachen, overleed op 11 september 1793, in de Ridderschapstraat. Zij werd begraven in de Janskerk.

Jan Frederik Bock

In 1795 vestigde Jan Frederik Bock een plecht op het huis ten behoeve van meester goud- en zilversmid Cornelis Bock. Het huis stond volgens deze akte aan de oostzijde van de kerk, tussen de twee pilaren van het koor.

In 1799 werd het huis door Jan Frederik Bock en zijn echtgenote Gerarda Siorie openbaar verkocht. Volgens de akte werd het huis gehuurd door Jacob Dienaar. De verkoop werd door de verkoper opgehouden.

Johan Frederich Sorhagen

Op 18 juni 1800 verkocht Jan Frederik Bock, weduwnaar van Gerarda Jories, het huis, waarvan de locatie in de akte wordt omschreven als staande “op het St. Janskerkhoff agter tegen ’t choor tusschen de pijlaaren naast den uijtgang van de Bibliotheecq der St. Janskerk”, aan Johan Frederich Sorhagen ( PIETER JONGENEEL HZ – 1799-1800 – 2673 – NL-UtHUA_34-4_2673_000480).

Johan Friedrich Sorhagen, weduwnaar van Maria Clausnitzer (-1789), was in 1791 getrouwd met Margaretha Russeveldt.

Carel de Groot

Op 10 november 1800 verhuurder Johan Frederik Sorhagen het huis aan Carel de Groot voor driekwart jaar, van 1 mei 1800 tot 1 februari 1801 voor de somma van vijfenveertig gulden. Johannes de Groot stond borg (PIETER JONGENEEL HZ – 1799-1800 – 2673 – NL-UtHUA_34-4_2673_000702).

Johan Frederik Sorhagen, man van Margaretha Russeveld, overleed op 24 mei  1802, wonende aan de Lijnmarkt (zie ook Utrechtsche courant, 03-11-1802, p. 2).

Ferdinand Keijser en Dina van Benthum

Tijdens de volkstelling van 1813 werden Ferdinand Keijser, zijn echtgenote Dina van Benthum (ca. 1794-1833) en twee kinderen op dit adres geregistreerd. Zij waren in 1811 getrouwd. Ferdinand Keijser was koopman in fruit. In de doopinschrijving van hun zoon Ferdinandus (1811) wordt geen adres vermeld. Hun dochter Dina was op 22 januari 1813 op het Janskerkhof geboren (BS Utrecht 1813 G, aktenr. 80).

OAT 1832

In de OAT 1832 staat de Janskerk Utrecht als eigenaar van perceel A 1233 (huis en erf) vermeld.

Hendrika Rademaker

Tijdens de volkstelling van 1824 werd Hendrika Rademaker, 30 jaar, naaister, op dit adres geregistreerd (p. 54). Achter haar naam staat vermeld dat zij verhuisd is naar buiten de Waard en dat er inmiddels een nieuwe bewoner is.

Joseph Louis de Wilde en Clara Vreeswijk

In november 1827 werd het huis openbaar geveild (Utrechts volksblad: sociaal-democratisch dagblad, 31-10-1827, Delpher):

“Men zal op Zaturdag den 17. November 1827 , den namiddags ten vijf ure, aan het Bureau der Publieke Verkoopingen, achter St. Pieter, te Utrecht, veilen en aan den genoegbiedenden verkoopen:

Een HUIS, staande en gelegen binnen Utrecht, op het St. Jans-Kerkhof, Wijk G. No. 243, achter tegen het Koor, tusschen de pijlaren der St. Jans-Kerk, belend aan beide zijden den eigendom dier Kerk. Breeder bij Billetten en nader onderigt te bekomen ten Kantore van den Notaris D. ROTHER, te Utrecht.”

Tijdens de volkstelling van 1830 werden Joseph Louis de Wilde, zijn echtgenote Clara Vreeswijk en zeven kinderen op dit adres geregistreerd (p. 229). Joseph Louis de Wilde was groenteverkoper van beroep.

Joseph Louis de Wilde, winkelier, overleed op 17 augustus 1850, op 62-jarige leeftijd, wonende op Sint Janskerkhof G 243 (BS Utrecht 1850 O, aktenr. 760).

Op 10 december 1860 overleed Clara Vreeswijk, weduwe van Joseph Louis de Wilde, op haar woonadres Janskerkhof G 243 (BS Utrecht 1860 O, aktenr. 1672). Clara Vreeswijk was winkelierster. Blijkens een advertentie in de Utrechtsche provinciale en stads-courant van 31 december 1860, p. 3 (Delpher), waarin werd aangekondigd dat de winkel gesloten zou blijven, had zij ruim 33 jaar een winkel in buitenlandse en binnenlandse fijne vruchten gehad.

Jan Willem de Wilde en Elisabeth Petronella de Wilde

Na het overlijden van Clara Vreeswijk bleef het huis bewoond door haar zoon Jan Willem de Wilde (1830-?), die deurwaarder bij de arrondissementsrechtbank van Utrecht was, en zijn zuster Elisabeth Petronella de Wilde (1826-), die winkelierster was.

Jan Willem de Wilde en Elisabeth Petronella de Wilde verhuisden in oktober 1862 naar Gouda (Bevolking 1860-1879; deel 7579, wijk G, blad 361).

Johannes Monrooij

Van november 1862 tot februari 1864 werd het huis bewoond door Johannes Monrooij, zijn echtgenote Wilhelmina Adriana Lingmond en drie kinderen (Bevolking 1860-1879; deel 7579, wijk G, blad 361).

Jacobus van Loo en Clasina Maria Morren

Vanaf februari 1864 werd het huis bewoond door Jacobus van Loo (ca. 1839-1882), zijn echtgenote Clasina Maria Morren (1839-1903) en hun kinderen (Bevolking 1860-1879; deel 7579, wijk G, blad 361; Bevolking 1880-1889; deel 7554, wijk G, blad 386; Bevolking 1890-1900 wijk A1 deel 3, blad 1407). Het echtpaar was in 1861 getrouwd. Zij hadden eerder op G 311 (=Korte Jansstraat 12) gewoond.

In 1895 trouwde dochter Maria Jacoba van Loo (1872-1951) met Egbertus Justus Godart (1863-1941).

In 1898 kwam Catharina Elleberta Morren (1838-1907) bij haar zuster wonen (Bevolking 1890-1900 wijk A1 deel 3, blad 1407). In april 1903 verhuisde zij naar Amsterdam. Zij overleed in Watergraafsmeer.

Egbertus Justus Godart en Maria Jacoba van Loo

Janskerkhof 29
Janskerkhof 29, detail (collectie Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)

In februari 1904 kwamen Maria Jacoba van Loo, Egbertus Justus Godart en hun drie kinderen op Janskerkhof 29 wonen (Bevolking 1900-1910 wijk 1, deel 6-7, blad 1458). Op 6 augustus 1910 verhuisde het gezin naar de Vismarkt.

Als we inzoomen op de afbeelding boven aan deze pagina, dan zien we dat voor het middelste raam op de bovenverdieping een vrouw staat. Aangezien de datum van vervaardiging onbekend is, weten we niet of het Maria Jacoba van Loo, of de volgende vrouw des huizes, Anna Margaretha van Boordt, is.

Teunis Theodoor Knopper

In december 1910 kwam de bloemist Teunis Theodoor Knopper (1862-1941) met zijn echtgenote Anna Margaretha van Boordt (1867-1950) en drie kinderen op Janskerkhof 29 wonen.

Teunis Theodoor Knopper was een broer van Cornelis Marinus Knopper (1856-1923), de eigenaar van bloemisterij Aurora in de Korte Jansstraat.

Janskerkhof 29 afgebrand

Janskerkhof 29 Utrecht, Janskerkhof Utrecht, Janskerk Utrecht
Janskerkhof 29 door brand verwoest, 1917. Rechts de ingang van de voormalige bibliotheek (collectie Het Utrechts Archief)

Op 4 mei 1917 ontstond er brand in het huis. De Telegraaf van 5 mei 1917 (Delpher) berichtte over de brand:

“UTRECHT, 4 Mei. Hedenmiddag half vier brak een hevige uitslaande brand uit in een der huisjes, die tegen de St. Janskerk op het Janskerkhof alhier, gebouwd zijn. De oude alleenwonende Juffrouw v. B., die het huisje bewoonde, wilde de kachel aanmaken, waardoor de brand is ontstaan. Het geheel huisje boven zoowel als beneden, alsmede de geheele inboedel werden een prooi der vlammen.”

Het huis werd na de brand gesloopt. In De Maasbode (25-06-1917, Delpher) werd hierover bericht:

“Eenigen tijd geleden brandde te Utrecht een der huizen af, gebouwd tegen den Oostelijken kerkmuur van de St. Janskerk aldaar. De kerkvoogden der Hervormde gemeente besloten thans het huisje niet meer op te bouwen doch den muur te ontmantelen. Met het gemeentebestuur van Utrecht is men ook in overleg getreden om eene regeling voor te bereiden. Ten einde den geheelen kerkmuur te ontdoen van al de aangebouwde huisjes en dezen, daarna te restaureeren.”


Volgende huis: De huizen op de Kaats.


Gepubliceerd: 19-08-2016 door Caroline Pelser. Laatst geactualiseerd op 09-05-2022.

Scroll naar boven