De zuidzijde van het Janskerkhof in Utrecht loopt van de Lange Jansstraat tot aan de Drift, onderbroken door de Korte Jansstraat. Het meest westelijke huis aan de zuidkant van het Janskerkhof is Janskerkhof 1. Het meest oostelijke huis is Janskerkhof 12, aan de Stammetsbrug over de Drift.
De afbeelding hierboven is een tekening van Isaac Ouwater uit 1779. Te zien is de zuidwesthoek van het Janskerkhof, met links de westgevel van de Janskerk en rechts de voorgevel van de Statenkamer. Op de achtergrond zijn de voorgevels van enkele huizen aan de zuidzijde van het plein zichtbaar. Een schilderij met dezelfde voorstelling bevindt zich in de collectie van het Centraal Museum.
Korte geschiedenis
De percelen ten oosten van de Korte Jansstraat (met de huizen Janskerkhof 10, Janskerkhof 11 en Janskerkhof 12) waren in de middeleeuwen claustrale erven (XIV, XV, XVI).
Op het terrein ten westen van de Korte Jansstraat stond het Minderbroedersklooster en de Palmitentempel. Ter hoogte van Janskerkhof 1 lag claustraal erf XVII.
Na de reformatie werd het Minderbroedersklooster onteigend. De kapel van het Minderbroedersklooster werd in 1581 afgebroken. De refter en de kloostergang werden in gebruik genomen door de Staten van Utrecht en maken nu nog deel uit van het pand Janskerkhof 3.
De kloostertuin werd stadserf. Het stadsbestuur gaf drie percelen in belening aan de arts Gillis van der Gall. In 1636 zijn de terreinen die zijn zoon Gillis van der Gall nog in belening had door de stad verkocht. Deze percelen zijn vervolgens bebouwd met huizen (zie o.m. Minrebroederstraat 20).
Op de hoek met de Minrebroederstraat, ter hoogte van Janskerkhof 7, stond in de middeleeuwen de Sint Janskapel. In 1544 werd de kapel in gebruik genomen door het Utrechtse broederschap van Jeruzalemvaarders; de kapel werd vanaf toen Jeruzalemkapel of Palmitentempel genoemd.
De immuniteit was ter hoogte van de Korte Jansstraat afgesloten met een poort. In 1581 zijn de poort en de Palmitentempel afgebroken en zijn de percelen op de hoek van het Janskerkhof en de Minrebroederstraat met huizen bebouwd.
In 1904 is de hoek met de Korte Jansstraat gewijzigd. Daarvoor werden de huizen Janskerkhof 8 en 9 afgebroken.
Overzicht huizen zuidzijde Janskerkhof
Aan de zuidzijde van het Janskerkhof staan de huizen/panden:
- Janskerkhof 1
- Janskerkhof 2 – Ridderschapshuis
- Janskerkhof 3 – Minderbroedersklooster / Statenkamer
- Janskerkhof 4-4a – Voormalig Stedelijk Gymnasium
- Janskerkhof 5
- Janskerkhof 6
- Janskerkhof 7
- Janskerkhof 8 (oud)
- Janskerkhof 9 (oud); voor huidig adres zie Janskerkhof 10
- Janskerkhof 10 – Voormalig Hotel des Pays Bas
- Janskerkhof 11
- Janskerkhof 12 – Huis Van Voorst
en de achterzijde van de percelen Janskerkhof 10-12 aan de noordzijde van de Jansdam.
Klik op een van de bovenstaande adressen om door te lezen over de geschiedenis van de zuidzijde van het Janskerkhof Utrecht.
Gepubliceerd: 07-03-2012 door Caroline Pelser. Laatst geactualiseerd op 29-01-2020.