Jansveld 53 Utrecht (tot 1890: Jansveld wijk H no. 527) heeft geen monumentenstatus. Het huis staat wel op de gemeentelijke lijst met beeldbepalende panden in beschermd stadsgezicht.
De eigendomsgeschiedenis van Jansveld 53 Utrecht loopt parallel met die van Jansveld 55 en Voorstraat 55.
Claustraal erf I
De drie percelen op de hoek van de Voorstraat met het Jansveld hoorden in de middeleeuwen bij claustraal erf I (rond het claustraal huis Janskerkhof 18). In 1581 (transportakte) strekte claustraal erf I zich nog uit “tot achter aen de straete bij Bagijnen hoff”.
Reijer Reijersz
Op 3 augustus 1586 transporteerde Jacob Thijmansz, gehuwd met Cristina Blommendr., eigenaar van claustraal erf I, een huis met hofstede en erf, op de hoek van de Voorstraat met het Jansveld (vermoedelijk Voorstraat 55) aan Reijer Reijersz. Er werd daarbij een overeenkomst gesloten over het onderhoud van een muur.
Op 12 augustus 1587 vestigde Reijer Reijerszn, gehuwd met Willemtgen, een plecht van f 250,- op huis en hofstede ten behoeve van Jacob Thijmanszn.
Anthonis Goossens van Raelt
In 1606 werd het huis uit de boedel van wijlen Peter Jansz, bassemaecker, getransporteerd aan kleermaker Anthonis Goossensz. Hoe Peter Jansz het huis in handen had gekregen is nog onduidelijk.
Op het huis rustte toentertijd twee plechten, waaronder de plecht van f 250,- (restant) ten behoeve van Jacob Thijmansz van Leeuwen. De andere plecht, van f 150, was vermoedelijk in 1605 door Jacob Thijmanss getransporteerd aan wijnkoper Aernt van Honthorst. Deze plecht dateerde volgens het transportregister van 7 augustus 1580. Deze plecht is nog niet gevonden.
In 1613 (transport claustraal erf I aan Hendrick Goudt) stond volgens het transportregister achter het huis op het voormalige claustraal erf I “de oudt lege muur bij Anthonis Goossens, cleermaecker in de Voorstraet t.o. het Bagijnhoff”.
In april 1624 vestigde meester kleermaker Antonis Gosensz van Raelt, gehuwd met Maria Adams (-1639), een plecht op een huis ten behoeve van Mr. Augustijn de Wolff. Oostwaarts stond het huis van Arnoult Gout, westwaarts was de straat.
Op 10 februari 1626 vestigde Antonis Gosensz van Raelt, gehuwd met Maria Adams, een plecht ten behoeve van Willem Janse van Gennip. De belendingen van het huis waren oostwaarts Jonkheer Gout (Janskerkhof 18) en westwaarts St. Jans Oudwijck.
Op 14 januari 1628 vestigde Antoni Goosens van Raalte, getrouwd met Margareta Adamsdr, een plecht op een huis ten behoeve van Mr. Anselmius Salmius. Oostwaarts en zuidwaarts werd het huis belend door Gout.
Op 13 maart 1628 vestigde Antoni Goosens van Raalte, getrouwd met Margareta Adamsdr, een plecht op het huis ten behoeve van Crijn Corneliss Boom. Volgens de akte stond het huis aan de hoek van het St. Jansvelt tegenover het Bagijnhoff. Westwaarts liep de “straet daer men gaet achter het Vleijshuijs”, de belending oostwaarts was Jonkheer Goudt.
Gosen Anthoniss van Raelt
In juli 1630 transporteerde Anthonis Goossens het huis aan zijn zoon Gosen Anthoniss. Gosen Anthonis van Raelt (-1642) was in 1624 getrouwd met Jannichgen Dircx [van Veltcamp] (-1642).
In september 1631 vestigde Gosen Anthoniss een plecht van f. 200 op het huis ten behoeve van Margaretha Wantenaers, wonende op het Bagijnhoff.
Johan van Heemskerck van Bekesteyn
In 1643 werd een kwitantie opgesteld voor de ontvangst van rente en aflossing door Margareta Wantenaers, wonende op het Bagijnhoff, van de plecht van f. 200-0-0, gevestigd op een huis en erf aan de zuidzijde van het Jansveld. De rente en aflossing waren betaald door de heere van Incourt. Vermoedelijk had Johan van Heemskerck van Bekesteyn, eigenaar van Janskerkhof 18, het huis van Gosen Anthoniss gekocht.
Johannes van Dijk
In 1713 werden uit de boedel van wijlen Cornelis Francois van Heemskerk en Geertruyd van Reysenborgh, in leven eigenaar van Janskerkhof 18, drie camere of woning getransporteerd aan Johannes van Dijk. Het transport betrof Voorstraat 55, Jansveld 55 en Jansveld 53. De belendingen waren oostwaarts de heer Silvius (Voorstraat 57) en westwaarts de straat Achter het Vleeshuys. De belending aan de achterkant was het koetshuis van Cornelis Francois van Heemskerk (Jansveld 51).
Met zijn buurman Paulus Silvius (Voorstraat 57) sloot Johan van Dijck een akkoord over een gemeenschappelijke muur tussen hun huizen aan de Voorstraat.
Johan van Dijck was in 1696 getrouwd met Cornelia van Diemen (-1733). Van Dijk kocht de kameren als beleggingspanden.
In mei 1733 werd een scheidingsakte opgesteld voor de boedel van Jan van Dijk en de overleden Cornelia van Diemen; de kinderen kregen een huis aan het Oudmunsterskerkhof. De cameren aan de Voorstraat en Achter het Vleeshuis gingen naar hun vader. In 1736 kocht Jan van Dijk ook herberg de Postpaarden (Jansveld 27).
Willem Jan van Dijck
In 1740 deed Johan van Dijck, weduwnaar van Cornelia van Diemen, wonende aan het Bagynhoff, afstand van diverse roerende en onroerende goederen, waaronder de drie caameren en herberg de Postpaarden, ten behoeve van zijn zoon Willem Jan van Dijk en dochter Geertruyd van Dijk, gehuwd met Hubartus Anemaat.
Jan van Dijck overleed in augustus 1741. In 1743 werden de vaste goederen en plechten uit zijn boedel verdeeld onder zijn zoon en dochter. Willem Jan van Dijck (1702–1766), die koopman van beroep was, kreeg volgens de scheidingsakte de drie cameren off woningen aan de zuidzijde van de Voorstraat en Agter het Vleeshuys.
Jacobus van Brussel
In 1749 verhuurde Willem Jan van Dijk de huysingen aan de oostzijde van Agter t Vleeshuys by de Voorstraat voor zes jaren aan schoenmakersbaas Jacobus van Brussel en zijn echtgenote Wilhelmina Johanna van Breen, ingaande 1 mei 1749. Het echtpaar was in 1743 getrouwd.
Gysbert Verbrugge
In november 1766 verkochten de kinderen en erven Willem Jan van Dijk de drie camere off woningen annex achter Zaal (eigenaar Janskerkhof 18) aan Gysbert Verbrugge, oud geëligeerde raad, en Dirkje Janse. De belendingen waren achter Hermen Cornelis Zaal, oostwaarts Johan de Sandra en westwaarts Agter ’t Vleeshuys.
Mechteld Schardeneel
Volgens de koopakte van 1766 werd de camer Achter ’t Vleeshuys (Jansveld 53) gehuurd door Mechteld Schardenier (Schardeneel, –1769), weduwe van Gerrit Heijnis (tr. 1722).
Gysbert Verbrug trouwde in 1767 onder huwelijkse voorwaarden met Dirkje Jansen.
In 1771 verleende Gysbert Verbrug een garantie dat de nieuw gebouwde muur, gedeeltelijk staande op grond van Jan Willem van der Voort op de noordwesthoek van het Janskerkhof (Janskerkhof 18), volledig voor rekening en ten laste van hemzelf zou komen.
Hertrouwd
In 1787 hertrouwde Gysbert Verbrug, weduwnaar van Dirkje Janse, onder huwelijkse voorwaarden met Sara Maria Erffens, weduwe van Hendrik Mommers. In 1810 vestigde Sara Maria Essens, weduwe van Gijsbert Verbrugge, een plecht op de drie kamers. De cameren werden verhuurd.
De eigenaresse van de huizen, Sara Maria Erffens, weduwe van Gijsbert Verbrug, overleed in 1818 op 76-jarige leeftijd in haar woonhuis staande aan de Springweg (BS Utrecht 1818 O, aktenr. 167).
Johannes Petrus Terlingen
De huizen werden – vermoedelijk na het overlijden van Sara Maria Erffens – verkocht aan Joannes Petrus Terlingen (1792-1832). Joannes Petrus Terlingen trouwde in 1819 met Jacoba Hakkert (BS Utrecht 1819 H, aktenr. 97).
In 1821 overleed Jacoba Hakkert, echtgenote van paruikmaker Johannes Petrus Terlingen, op 31-jarige leeftijd op haar woonadres Voorstraat 55 (BS 1821 O, aktenr. 756).
Hertrouwd
Op 5 november 1823 hertrouwde Johannes Petrus Terlingen met Adriana Swenker uit Lopik (BS Utrecht 1823 H, aktenr. 275). Tijdens de volkstelling van 1824 werd het echtpaar met een kind op Voorstraat 55 geregistreerd (p. 153).
Op Jansveld 53 woonden tijdens de volkstelling van 1824 koetsier Cornelis de Groot, zijn echtgenote Johanna Koppies (-1840) en hun zonen Frans en Gerrit (blad 154).
In de OAT 1832 staat kapper Johan Petrus Terlingen vermeld als eigenaar van perceel A577 (huis en erf).
Johannes Petrus Terlingen, paruikmaker, gehuwd aan Adriana Swencker, overleed op 7 januari 1832, wonende op Voorstraat wijk H no. 525 (BS Utrecht 1832 O, aktenr. 52).
Adriana Swenker
Op 2 juli 1834 hertrouwde de 38-jarige Adriana Swenker met de 25-jarige Gregorius Antonius van der Wielen (BS Utrecht H 1834, aktenr. 204). Van der Wielen was volgens het bevolkingsregister kuiper van beroep. In 1835 kregen zij een dochter, Cecilia Elisabeth van der Wielen (BS Utrecht 1835 G, aktenr. 327). In 1839 werd hun zoon Georgius Antonius van der Wielen op Voorstraat wijk H no. 525 geboren (BS Utrecht 1839 G, aktenr. 871).
In 1877 overleed Adriana Swenker, weduwe van Georgius Antonius van der Wielen, op 82-jarige leeftijd op haar woonadres Voorstraat H no. 525 (BS Utrecht 1877 O, aktenr. 1314).
Panden verkocht
In 1913 werd Voorstraat 55 Utrecht te koop aangeboden, in een gelijktijdige verkoop met onder meer Jansveld 53 en Jansveld 55. In de advertentie in Het Centrum van 14 juni 1913 (Delpher) worden Jansveld 53 en Jansveld 55 omschreven als:
“Twee WINKELHUIZEN te Utrecht aan het Jansveld nos. 53 en 55, resp. groot 24 c A. en 49 c.A. Elk perceel bevat: beneden: winkel, huiskamer, keuken en kelder. Boven: voorkamer en alcoof. Zolder. Verhuurd no. 53 voor f 17.— p. m. tot 1 Februari 1915 en 2 optiejaren, No. 55 voor f 400. — per jaar tot 1 maart 1914.”
Kruidenhuis
In de eerste helft van de twintigste eeuw was op Jansveld 53 het Kruidenhuis gevestigd.
Huidige bestemming Jansveld 53 Utrecht: De Tussenvoorziening
Jansveld 53 Utrecht wordt sinds de jaren negentig van de twintigste eeuw gebruikt door de Tussenvoorziening.
Gepubliceerd: 16-12-2017 door Caroline Pelser. Laatst geactualiseerd op 21-02-2022.