Het perceel Lange Jansstraat 27bis oud (tot 1890: Janskerkhof wijk G no. 248) was al in de middeleeuwen bebouwd. In 1885 werd hier een huis gebouwd als woonhuis bij de optiek van P.W. Hiele op Lange Jansstraat 27. Dit huis is in 1975 afgebroken, in verband met de verbreding van de Lange Jansstraat.
Aan de wijknummering is te zien dat het perceel nog in de negentiende eeuw als onderdeel van het Janskerkhof werd beschouwd. De wijknummering maakte een lus vanaf de kosterij van de Janskerk (wijk G no. 245) en de Janskerk (wijk G no. 246), via Lange Jansstraat 27 (wijk G no. 247) en Lange Jansstraat 27bis (wijk G no. 248), naar Janskerkhof 1 (wijk G no. 249).
Middeleeuwen
In de middeleeuwen hoorde het perceel bij claustraal erf XVII. Er stond op dit perceel een groot huis, genaamd De Gulden Appel. Zie voor de geschiedenis van het perceel tot 1640 Janskerkhof 1.
Aert van Lamsvelt
In 1639/1640 werd voor het gerecht van Utrecht door het kapittel van Sint Jan een proces gevoerd tegen Aert van Lamsvelt tot betaling van het oudeigen op zijn huis aan het St. Janskerkhof. Het huis wordt omschreven als het huis op de hoek van het kerkhof, bij het rooster van de St. Jansstraat, waar eertijds de heer Anthonis van Beeflant woonde.
Uit de processtukken blijkt dat de eigendom van het huis was gesplitst. De rechtsvraag die tijdens het proces ter discussie stond was of de huizen “in solidem” verbonden waren voor het oudeigen. Ook de naam van Johan Verborch, de eigenaar van het andere deel (Janskerkhof 1), komt in de stukken voor.
Jacob van Sypenesse
In 1647 gaf Elisabeth van Lamsvelt, dochter van Aert van Lamsvelt, procuratie om de helft van de eigendom in twee huizen aan Jacob van Sypenesse en Christina van der Burch te transporteren. De huizen hadden westwaarts Cornelis Booth als belending (Janskerkhof 2) en westwaarts De Rode Leeuw in de Lange Jansstraat.
Jacob van Sypenesse en Christina van der Burch woonden in 1645 (procuratieakte) al aan het Janskerkhof.
In 1651 sloten Jacob van Sypenesse en zijn buurman Willem Willemss Verhoeff (wonende St. Jansstraet, in de Rode Leeuw) een akkoord over de bevestiging van balken van het huis van Verhoeff aan het huis van Jacob van Sypenesse, alsmede over de handhaving van een schoorsteen en het optrekken van een muur aan de westgevel. Volgens dit akkoord woonden Jacob van Sypenesse en Christina van der Burch op de zuidhoek St. Jansstraet aen St. Janskerckhoff.
Jacob van Sypenesse en Christina van der Burch zijn kort daarna verhuisd. Volgens een procuratieakte van 1653 en een testament van 1654 woonde het echtpaar aan de (westzijde van de) Hoochcoornmerckt (Oudegracht).
Elisabeth Copes
In 1658 transporteerden Jacob van Sypenesse en Christina van der Burch een huis op het perceel Lange Jansstraat 27bis oud aan Elisabeth Copes.
Elisabeth Copes (†1685) was weduwe van predikant Johannes Breyerus (†1655). Het echtpaar was in 1625 getrouwd.
In 1668 wees Elisabeth Copes in haar testament haar kinderen Maximiliaan Breyerus, Wilhelmus Breyerus en Sophia Breyerus als erfgenamen aan.
Sophia Breyerus
Na het overlijden van Elisabeth Copes, op 19 december 1685, erfde haar dochter Sophia Breyerus (1632-1721) het huis op de hoek van het Janskerkhof.
Sophia Breyerus was getrouwd met Lambert Heycop (†1688). In 1666 hadden zij een testament gemaakt. Sophia Breyerus en Lambert Heycop hebben hier niet gewoond. Blijkens overeenkomsten uit 1707, inzake de afbraak van de kerk van de Paulusabdij, woonde de weduwe Heycop in de Trans.
In 1719 werd het huis mogelijk verhuurd aan Hendrina Jacoba Ketel, gehuwd met de gezworen landmeter Wilhelmus de Roy, die in maart van dat jaar, wonende aan het Janskerkhof, op de hoek van de Lange Jansstraat, een testament maakte.
Sophia Breyerus overleed op 11 augustus 1721 in de Oudmunsters Trans. Zij werd begraven in de Jacobikerk.
Elisabeth Heycop
Het huis werd geërfd door haar dochter Elisabeth Heycop (1658-1748). Ook toen fungeerde het huis als huurhuis. In 1727 woonde Elisabeth Heycop in Portengen; in 1745 woonde zij op de Oudmunster Trans (tegenwoordig: Trans).
Elisabeth Heycop wees in haar testamenten van 1736 en 1747 de Nijmeegse burgemeester Coenraad Pieck, heer van Portengen (1682-1752), als erfgenaam aan.
Henriette van Nassau-Zuylestein
In februari 1748 verhuurde Elisabeth Heycop haar huis Lange Jansstraat 27bis oud aan Henriette gravin van Nassau-Zuylestein, weduwe van Frederik Christiaan van Reede, tweede Graaf van Athlone. De huurtijd was twee jaar en ging in op 1 mei 1748.
In oktober 1748 logeerde haar vriendin Maria Louise van Hessen-Kassel, de moeder van stadhouder Willem IV, bij haar, op doorreis van Den Haag naar paleis Soestdijk.
Elisabeth Heycop overleed op 12 maart 1748. Daarna werden de kwitanties voor de huur ondertekend door Coenraad Pieck.
Dirk Tinnemans
De erven Coenraad Pieck en Johanna Margaretha Vonck (1703-1762) verkochten het huis in 1762 aan Dirk Tinnemans.
Tinnemans had in 1749 aan het Janskerkhof gewoond, in een huurhuis. In 1755 woonde hij aan de Nieuwegracht, over de Ambachtstraat.
Na het overlijden van Dirk Tinnemans werd het huis in 1777 te koop gezet, maar de koop werd opgehouden.
Martina van Wijk, weduwe van Dirk Tinnemans, overleed in 1781 in de Jufferstraat.
Justus van Toorenenbergen en Sibilla Axman
In 1791 verkochten hun dochter Maria Johanna Tinnemans (1730–1803) en haar tweede echtgenoot Jacob Gerard de Jongh, wonende in Heusden, het huis, met erf en grond, aan meester timmerman Justus van Toorenenbergen.
Justus van Toorenenbergen (1755-1801) was in 1781, onder huwelijkse voorwaarden, getrouwd met Sibilla Axman (1758-1836). In 1793 lieten zij hun zoon Johannes Jacobus dopen, wonende aan het Janskerkhof.
In 1799 kocht Justus van Toorenenbergen ook het buurhuis Lange Jansstraat 27. Justus van Toorenenbergen overleed op 27 januari 1801, op het Janskerkhof. Hij liet na zijn vrouw en acht onmondige kinderen. Hij werd begraven in de Lutherse kerk.
In 1806 bood Sibilla Axman, weduwe van Justus van Toorenenbergen, het huis in verband met een boedelscheiding te koop aan. Zelf woonde Sibilla Axman in het buurhuis Lange Jansstraat 27. In de advertentie in de Utrechtsche Courant van 22 januari 1806, p. 2, wordt het huis omschreven als:
“zekere capitaale HUIZINGE, ERVE en GROND, staande en gelegen binnen Utrecht, op het St. Janskerkhof, op den Noordhoek van de lange Jansstraat, voorzien van vier Beneden- en vyf Boven-Kamers, allen behangen en met Schoorsteenen, mitsgaders twee KABINETJES, één Domestique en een Provisie-Kamer, ruime Zolders en Kelders.”
Jan Hendrik Terwogt
Het huis werd verkocht aan de onderwijzer Jan Hendrik Terwogt (1773-1835). Jan Hendrik Terwogt was in 1798 getrouwd met Anna Maria Boers.
Tijdens de volkstelling van 1813 werd het gezin Terwogt op dit adres geregistreerd. In de OAT 1832 staat Jan Hendrik Terwogt als eigenaar van perceel A1175 (huis en erf) vermeld.
Weduwe Terwogt
In 1835 werd het huis op een veiling te koop aangeboden en werden, op straat voor het huis, de roerende goederen nagelaten door Jan Hendrik Terwogt publiek verkocht (Utrechtsche courant, 24-07-1835, p. 4).
Het huis werd, volgens een bericht in de Utrechtsche Courant van 29 juli 1835 (p. 2) voor f. 4350,- gekocht door de weduwe J.H. Terwogt. Johanna Boers overleed in 1855.
Tadik Riet en Petronella Terwogt
In het bevolkingsregister 1850-1859; deel 7524, wijk G, blad 335 staan op dit adres ingeschreven Tadik Riet (1804-1887), zijn echtgenote Petronella Terwogt (1805-1880), dochter van Jan Hendrik Terwogt en Anna Maria Boers, en hun twee kinderen. Tadik Riet en Petronella Terwogt waren in 1835 getrouwd (BS Utrecht 1835 H, aktenr. 169). Ook werden op dit adres ingeschreven Johannes Kroese, Zeger van der Bie en Johanna Cornelia Terwogt en boekhandelsbediende Paulus Gouda Quint (1835-1915).
In het Bevolkingsregister 1860-1879; deel 7579, wijk G, blad 366 staat ook Anna Maria Terwogt (1812-1879), dochter van Jan Hendrik Terwogt en Anna Maria Boers, op dit adres ingeschreven.
Anna Maria Boers had een naaiatelier. Anthony Grolman tekende het huis (wijk G no. 248) tussen 1850 en 1870. De tekening zal voor 1862 zijn gemaakt; in dat jaar trouwde Anna Maria Terwogt met Willem Arnoldus van Rijn.
In 1860 werd hier een “school voor jonge jufvrouwen” gevestigd (Utrechtsche provinciale en stads-courant, 24-12-1860, p. 3). Vermoedelijk deelde de school het huis met het naaiatelier.
Volgens het adresboek 1863/1864 woonde hier G.J. (Gerardina Johanna) Arendts, modegoedmaakster. Ook T. Riet, Klerk der Provinciale Griffie, woonde volgens het adresboek 1863/1864 op dit adres.
In Het Nieuws van den Dag van 30 september 1884, p. 8 (Delpher), werd aangekondigd dat het modemagazijn van de Firma G.J. Arends-Terwogt was verplaatst van Janskerkhof wijk G no. 248 naar Oudkerkhof wijk F no. 79 (Oudkerkhof 25; gesloopt in 1912).
Nieuw huis
Na de verplaatsing van het modemagazijn werd een nieuw huis op het perceel gebouwd, naar een ontwerp van de Utrechtse architect Dirk Kruijf (HUA, bouwdossier 4270-40-357). Het huis had in de gevel het jaartal 1885.
Het huis werd gebouwd in opdracht van instrumentmaker P.W. Hiele, als woonhuis bij het winkelpand op Lange Jansstraat 27.
Architect Kruijf heeft meer gebouwd in deze wijk. In 1898 zou Kruijf, in opdracht van een zoon van P.W. Hiele, het huis Boothstraat 3 bouwen. In 1903 bouwde Kruijf voor zichzelf Boothstraat 5.
Bij de omnummering van 1890 kreeg het huis de adressen Lange Jansstraat 27bis en Lange Jansstraat 27bis A. Mogelijk is het huis later omgenummerd tot Janskerkhof 1-a.
Lange Jansstraat 27bis / 27bis A afgebroken
Het huis werd, in verband met de verbreding van de Lange Jansstraat, in 1975 afgebroken.
Gepubliceerd: 26-04-2016 door Caroline Pelser. Laatst geactualiseerd op 18-09-2024.