Het perceel Voorstraat 75 Utrecht (tot 1890: Voorstraat wijk H No. 518) behoorde in de middeleeuwen tot claustraal erf IV. Tot in de negentiende eeuw stond hier de stal van Boothstraat 6.
Claustraal erf IV besloeg in breedte de huidige percelen Janskerkhof 16, Janskerkhof 15a en de Boothstraat en liep van de noordzijde van het Janskerkhof tot aan de Voorstraat. Op claustraal erf IV stond een claustraal huis van het kapittel van Sint Jan (nu: Boothstraat 6).
De voorkant van het claustraal huis was toentertijd op het Janskerkhof gericht. Ten noorden (aan de achterkant) van het huis lag een boomgaard, die van de Voorstraat werd afgescheiden door een wagenhuis en stallen.
Op het huidige perceel Voorstraat 75 stonden een paardenstal, poortkamertje en achterpoort.
Cornelis Booth
In december 1658 werd claustraal erf IV gekocht door Cornelis Booth. In 1659 werd over zijn erf de Boothstraat aangelegd. Hij liet het claustraal huis op Boothstraat 6 verbouwen en verkocht delen van claustraal erf IV om de bouw van nieuwe huizen aan de Boothstraat en het Janskerkhof mogelijk te maken.
Het perceel Voorstraat 75, met de paardenstal, het poortkamertje en de achterpoort, hield Booth zelf.
Vermoedelijk heeft Cornelis Booth niet alleen zijn huis, maar ook de opstal van Voorstraat 75 verbouwd. Hij had immers wel het perceel met het wagenhuis (Boothstraat 14) verkocht.
Voor de geschiedenis van het perceel tot 1832, zie Boothstraat 6.
Carel Quirijn van der Goes
Het perceel Voorstraat 75 Utrecht heeft tot in de negentiende eeuw bij het perceel Boothstraat 6 behoord. Het perceel aan de Voorstraat had wel een eigen wijknummer: Voorstraat Wijk H No. 518.
In de OAT 1832 staat Carel Quirijn van der Goes (ca. 1762-1843) als eigenaar van perceel A 562 (Boothstraat 6, Voorstraat 75 en een deel van claustraal erf III; huis, erf, tuin en stal) vermeld. Perceel A 562, met het huis Boothstraat 6, liep achter de huizen op Boothstraat 8 t/m 14 langs, tot aan de Voorstraat (tegenwoordig Voorstraat 75).
In 1838 besloot Van der Goes om de stalling aan de Voorstraat te verhuren. Eerst werd de inboedel verkocht. In de Utrechtsche Courant van 27 april 1838, p. 4 (Delpher), werd de verkoop van de inboedel aldus aangekondigd:
“(1045) *.* Men zal op Zaturdag den 5. Mei 1838, des middags ten 12 ure precies, voor de Stalling binnen Utrecht, aan de zuidzijde van de Voorstraat, nabij de Boothstraat, Wijk H, No. 518, ten overstaan van den Notaris DE GRAAF, publiek verkoopen: Drie bruine MERRIE KOETSPAARDEN, Eene CALÈCHE, een ZOMERWAGENTJE, eene CARICLE, eene Hollandsche CHAIS, een JAGTWAGEN, een BOERENWAGEN, drie spannen TUIGEN, twee ZADELS en hetgeen verder te voorschijn zal worden gebragt, en op den verkoopdag van af des voormiddags 10 ure, voor een ieder aldaar te zien zal zijn.”
Stalhouderij
Uit een advertentie in de Utrechtsche Courant van 28 mei 1838, p. 4 (Delpher), blijkt dat de stalling aan de Voorstraat werd gehuurd door stalhouder W.M. Janssens.
Willem Martinus Janssens (ca. 1797-1849) was in 1821 in Maartensdijk getrouwd met Johanna Barta Andree (1792-1862).
Te koop; verkoop opgehouden
In 1844 werd Boothstraat 6 (toen nog: wijk H no. 597) te koop aangeboden, samen met een tweede tuin gelegen achter het huis (een deel van voormalig claustraal erf III) en een verhuurd koetshuis met stalling aan de Voorstraat (Utrechtsche provinciale en stads-courant, 05-01-1844, p. 4; Algemeen Handelsblad, 18-01-1844, p. 3, Delpher).
Het perceel Voorstraat 75 wordt in de advertentie omschreven als:
“Een zeer ruim KOETSHUIS en STALLING voor negen Paarden, Mestbak, Knechtskamer, Hooi-en Haverzolder en achter het Koetshuis eene open Plaats , staande alles en gelegen aan de Voorstraat, Verhuurd tot 1 Junij 1844 voor f 180 in het jaar, opgemeten voor 1 R. , 90 E. Zijnde dit Perceel door deszelfs ligging zeer geschikt om tot een Heerenhuis of Neringdoende Woning te worden ingerigt.”
De verkoop van het huis met tuin, stal en koetshuis werd opgehouden voor f 25050,- (idem, 29-01-1844, p. 3, Delpher).
Boothstraat 6 werd vervolgens betrokken door Jacob de Hoop en Gesina Clasina Arbman.
In 1849 overleed Guillaume Martinus Janssens, stalhouder, op zijn woonadres Voorstraat H 518 (BS Utrecht 1849 O, aktenr. 1413).
Johanna Barta Andree
Na het overlijden van Guillaume Martinus Janssens werd de stalhouderij op Voorstraat 75 overgenomen door zijn weduwe Johanna Barta Andree, geassisteerd door haar zoon Antonie Willem Janssens (1826-1893).
In 1850 overleed Marie Charlotte Vuiton, echtgenote van Antonie Willem Janssens, op 26-jarige leeftijd op haar woonadres Voorstraat H 518 (BS Utrecht 1850 O, aktenr. 756). In 1853 hertrouwde Antonie Willem Janssens met Tona Quist (BS Utrecht 1853 H, aktenr. 12).
In een advertentie van mei 1862 wordt J. Janssens (Johanna Barta Janssens-Andree) nog genoemd (Utrechtsche provinciale en stads-courant, 08-05-1862, p. 4, Delpher).
Johanna Barta Andree overleed op 13 oktober 1862 op haar woonadres Voorstraat H 518 (BS Utrecht 1862 O, aktenr. 1361).
Antonie Willem Janssens
In het adresboek 1863-1864 wordt A.W. (Antonie Willem) Janssens als stalhouder vermeld.
Tona Quist overleed in februari 1863 (BS Utrecht 1863 O, aktenr. 180).
In oktober 1863 hertrouwde Antonie Willem Janssens met Cornelia van Dam (BS Utrecht 1863 H, aktenr. 361).
De Nieuwe Manège
In 1866 verkocht Antonie Willem Janssens het koetshuis met stal, plaats en poort met woonkamer op het perceel Voorstraat 75 aan Lodewicus Johannes Burgers (1828-1895).
In 1870 kocht L.J. Burgers ook het buurhuis, Voorstraat wijk H, no. 519. In 1873 verhuisde Lodewicus Johannes Burgers met zijn gezin naar Voorstraat wijk H no. 519. Het woonhuis op Voorstraat wijk H no. 518 werd mogelijk verhuurd.
In 1876 werden de stallen verbouwd tot manege. In 1879 werd de manege verbouwd (HUA, bouwdossier 4270-32-1805). Op Voorstraat wijk H no. 518 kwam een koetsier met zijn gezin wonen.
In 1880 overleed Jacoba Johanna Maria van Heukelom, echtgenote van Lodewicus Johannes Burgers, op 45-jarige leeftijd, wonende Voorstraat H 518/519 (BS Utrecht 1880 O, aktenr. 186).
In 1883 werd de inboedel van de manege te koop aangeboden (Het nieuws van den dag: kleine courant, 05-03-1883, link). Kort daarna werd ook de manege, genaamd de Nieuwe Manège, te koop aangeboden (Het nieuws van den dag: kleine courant, 25-04-1883):
“Op Zaterdag den 12 Mei 1883, des namiddags te 5 uren, zal in het Lokaal voor Verkoopingen, achter St. Pieter te Utrecht, in het openbaar worden verkocht:
Een kapitaal, hecht en sterk weldoortimmerd en naar de eischen des tijds ingericht
Gebouw met Erf en Grond,
genaamd:
De Nieuwe Manège,
met (Handel in Luxe-Paarden (zeer voor uitbreiding vatbaar), gelegen te Utrecht aan de Voorstraat, wijk H, nommers 418, 419, groot 5 Aren, 71 Centiaren, bevattende: groot Koetshuis met royale Inrijpoort, elk met afzonderlijk Bovenhuis, voorzien van aparte Opgangen, ruime Stallen voor 19 Paarden, groote en naar alle eischen ingerichte Manège met Galerijen, zeer ruime en practisch gelegen Hooizolder, Kleedkamer voor de Manège, Regen- en Welwaterpomp en alle verdere Gemakken.
Het eene Bovenhuis bevat: ruime Voorkamer met Alkoof, alles keurig Behangen, Geschilderd en Gestucadoord, Stookplaats met fraaien Marmeren Schoorsteenmantel, Gang, Keuken en Welwaterpomp en noodige Gemakken;
een dito Achterkamer met Alkoof en in verband staande met de Galerijen der Manège, met Kleedkamer, grooten Zolder, Dienstbodenkamer en ruimen drogen Kelder.
Het andere Bovenhuis is iets kleiner maar overigens ongeveer gelijk ingericht en verdeeld als het vorige.
Alles nader bij Biljetten omschreven. (189)
Nadere inlichtingen te bekomen ten Kantore van den Notaris H.W.Th. VAN GOUDOEVER, te Utrecht.”
Woonfunctie
Na het vertrek van L.J. Burgers werden de percelen gesplitst. Eind 1883 werd in de vroegere manege van L.J. Burgers op het perceel Voorstraat H no. 519 het schoolmuseum gevestigd (Algemeen Handelsblad, 17-11-1883, link). In 1886 werd op Voorstraat H no. 519 de Utrechtsche Maatschappij van Dienstverrichting gevestigd (Het nieuws van den dag: kleine courant, 22-09-1886, link).
Henriette Maria IJzendoorn
Voorstraat 75 (toen nog Voorstraat wijk H no. 518) kreeg een woonfunctie. Vanaf mei 1883 werd het huis bewoond door Henriette Maria IJzendoorn (1825-1901), weduwe van Marinus Samuel François de Moraaz Imans (1821-1861).
In 1890 werd het adres Voorstraat wijk H no. 518 vernummerd tot Voorstraat 75 Utrecht.
Henriette Maria IJzendoorn, weduwe van Marinus Samuel François de Moraaz Imans, overleed op 13 februari 1901, op 75-jarige leeftijd op haar woonadres Voorstraat 75 (BS Utrecht 1901 O, aktenr. 291).
In het bevolkingsregister staan op dit adres veel huishoudsters ingeschreven, die hier steeds korte tijd woonden.
Bijkantoor bank Labouchère Oyens & Co.
In 1908 diende de Labouchère Oyens & Co. bank een bouwplan is voor de verbouwing van Voorstraat 75 en de stoep ervoor (HUA, bouwdossier 4270-112-221).
Vanaf circa 1910 was op Voorstraat 75 Utrecht een bijkantoor van de bank gevestigd (zie bijv. Bataviaasch nieuwsblad, 12-09-1912, Delpher).
Winkels
In 1914 werd Voorstraat 75 weer verbouwd (HUA, bouwdossier 10407). De huis werd gesplitst. Op de begane grond werden twee winkels gebouwd. Daarnaast (aan de westkant) een kamer en een entree.
Via Vai
Het pand heeft tegenwoordig de adressen Voorstraat 75, Voorstraat 75-BS en Voorstraat 75A. In januari 2017 heeft de gemeente Utrecht een vergunning verleend voor een lunchroom op Voorstraat 75A. In februari 2017 opende Via Vai op Voorstraat 75A.
Huidige bestemming Voorstraat 75a Utrecht: Pizzeria Laveno
Tegenwoordig is pizzeria Laveno op Voorstraat 75a gevestigd.
Gepubliceerd: 25-05-2015 door Caroline Pelser. Laatst geactualiseerd op 17-09-2024.