De City bioscoop (Utrecht City, voorheen Wolff City Utrecht) op Voorstraat 89 Utrecht is een ontwerp van de Hilversumse architect Nic. Andriessen (1892-1947) en de Haagse architect J.W. van der Weele (1888-1948).
Tot 1925 stond op dit perceel een woonhuis dat met de voorkant was gericht op de Drift. In 1925 werd het huis verbouwd tot Verenigingsgebouw De Plompetoren. In 1935 werd het verenigingsgebouw verbouwd tot bioscoop. De City bioscoop werd gebouwd in de stijl van de Nieuwe Zakelijkheid.
Lees over de Utrechtse bioscoopgeschiedenis:
City bioscoop is rijksmonument
De City bioscoop op Voorstraat 89 Utrecht is een rijksmonument. Voorstraat 89 Utrecht werd in 2001 als beschermd monument opgenomen in het Rijksmonumentenregister (monument nr. 514273). De City bioscoop wordt van algemeen belang geacht, vanwege “de architectuurhistorische waarde als gaaf en karakteristiek voorbeeld van een bioscoop met invloeden van de Nieuwe Zakelijkheid. Van cultuurhistorische waarde vanwege de bestemming welke is verbonden met de geschiedenis van de bioscoop in Nederland”. In het Rijksmonumentenregister is ook een uitgebreide omschrijving van de City bioscoop opgenomen:
“Hoekpand op nagenoeg rechthoekige plattegrond, bestaat uit twee gestapelde blokvormige bouwdelen. De aan twee zijden vrijliggende gevels zijn overwegend gesloten. Het geheel met plat dak. Geheel met witgeschilderd spuitpleister bedekte gevels met twee trappenhuizen met karakteristieke boven elkaar gesitueerde rondvensters en glasstroken, verhoogd tot ranke pyloon. De trappenhuizen zijn gesitueerd op de overgang met de naastgelegen bebouwing zowel aan de Drift als aan de Voorstraatzijde. Iets terugliggende begane grond met -vernieuwde- ingang aan Voorstraatzijde en rechts een reeks vitrinekasten. Aan de Driftzijde ijzeren nooddeuren. Langs gehele eerste bouwlaag een betonnen rand, boven de vitrinekasten rechts lager gesitueerd.
In de gevel aan Driftzijde diverse horizontale vensterreeksen uitgevoerd in hout en staal. Hoge zaal, terugliggend oprijzend vanuit de bouwmassa, met sculpturaal gevelelement aan Voorstraatzijde met daarin twee vlaggenhouders. Indeling van het interieur met foyer op eerste en tweede verdieping aan de Driftzijde, grote bioscoopzaal aan de Voorstraatzijde. Indeling enigszins gewijzigd. Voorts nog aanwezig enkele waardevolle onderdelen als het stalen trappenhuis aan de Driftzijde, de lambrizering en de diverse lichtornamenten in de bioscoopzalen.”
Bouw en opening bioscoop Voorstraat 89
In 1935 werd verenigingsgebouw De Plompetoren op de hoek van de Voorstraat en de Drift verbouwd tot City bioscoop. Daarbij werd de voordeur verplaatst van de Drift naar de Voorstraat. Het pand kreeg het adres Voorstraat 89 Utrecht.
De opening van de City bioscoop vond plaats op zaterdagavond 18 januari 1936 met de film Im weißen Rößl uit 1935 (De Telegraaf, 20-01-1936, p. 13, Delpher). Vlak voor de opening besteedde De Telegraaf al aandacht aan het interieur van de bioscoop (De Telegraaf, 14-01-1936, Delpher).
I. Cohen Barnstijn
De City bioscoop werd, evenals Flora en Cinema-Palace, geëxploiteerd door I. Cohen Barnstijn. Isedor Cohen (1878-1947) was een broer van bioscoopexploitant Loet Cohen Barnstijn (Lodewijk Cohen, Loet C. Barnstijn; 1880-1953).
Wolff bioscoop
In 1939 werd de exploitatie van de drie bioscopen, waaronder City, overgenomen door Alfred Friedrich Wolff (1899-1988). In juni 1939 werd een overeenkomst gesloten waarbij de theaters aan A.F. Wolff werden verhuurd (Utrechts volksblad : sociaal-democratisch dagblad, 06-06-1939, Delpher). In 1960 was het bedrijf van Wolff uitgegroeid tot elf theaters in het hele land (De Telegraaf, 26-03-1960, Delpher).
Op 17 februari 1961 werd de City bioscoop op Voorstraat 89 Utrecht na een ingrijpende verbouwing heropend. De heropening viel samen met het 25-jarig bestaan van de bioscoop en het 40-jarig beroepsjubileum van A.F. Wolff (De Telegraaf, 17-02-1961, Delpher; De Tijd De Maasbode, 17-02-1961 (met portretfoto van A.F. Wolff), Delpher).
In 1978 werden bij een verbouwing nieuwe zalen aan de bioscoop toegevoegd.
Wolff City Utrecht
In 2011 werd het bedrijf A.F. Wolff B.V. overgedragen aan de Utrechtse Filmonderneming B.V. De naam werd gewijzigd in Wolff Bioscopen Holding B.V. In hetzelfde jaar werden alle bioscopen van Wolff omgedoopt. De City bioscoop op Voorstraat 89 Utrecht kreeg de naam Wolff City Utrecht.
Kinepolis – Utrecht City
In 2014 werd de keten Wolff Bioscopen overgenomen door het Belgische bedrijf Kinepolis. Kinepolis huurt het pand Voorstraat 89 van de familie Wolff. Kinepolis gebruikt de naam Utrecht City. In de praktijk wordt ook de naam Wolff City Utrecht nog gebruikt.
Herontwikkeling City bioscoop Voorstraat 89 Utrecht?
In de Gemeenteraad van 11 juni 2015 werden schriftelijke vragen gesteld over de herontwikkeling van de City bioscoop op Voorstraat 89 (SV2015-102, ID 265). Uit de beantwoording van de vragen, d.d. 13-07-2015, blijkt dat het college van B&W goede kansen ziet voor een upgrading of herontwikkeling van de bioscoop. Zelf kan het daarin geen rol spelen omdat de bioscoop op de Voorstraat particulier eigendom is. Op de vraag of het college de mening van de fracties deelt dat de City bioscoop, op zijn minst, spoedig onderhoud behoeft, antwoordde het college dat er bouwtechnisch geen reden lijkt voor spoedig onderhoud, maar dat het gebouw best een opknapbeurt kan gebruiken.
“De uitstraling is echter in toenemende mate sleets. De bijzondere architectuur van de gevels is in de loop de jaren verschraald. Het is duidelijk dat er een slag gemaakt kan worden in herstel van de monumentale kwaliteiten, waarmee het gebouw ook een betere uitstraling aan dit gedeelte van de stad kan geven.”
Voor recente foto’s van buiten- en binnenkant van het pand, zie Arjan den Boer, ‘De City Bioscoop: Hollywood-allure uit 1936’, DUIC, 13-08-2015.
Gepubliceerd: 26-04-2013 door Caroline Pelser. Laatst geactualiseerd op 02-11-2019.