Drift 23 was tussen 1695 en 1699 eigendom van de Amsterdamse boekdrukker en uitgever Susanna Veselaer (Amsterdam, 1623 – Soest, 1699), weduwe van Jan Jacobsz Schipper.
Susanna Veselaer was een dochter van de Amsterdamse drukker Joris Veselaer.
Jeugd en huwelijk
Susanna Veselaer werd geboren in Amsterdam, als dochter van de Amsterdamse zetter, boekdrukker en uitgever Joris Jacobsz Veselaer en Aagje Jacobs. Vermoedelijk werd zij geboren bij de “Zuyder-Kerck in de Hope”, waar de drukkerij van haar vader gevestigd was. Na het overlijden van Joris Veselaer, in 1624, zette Aagje Jacobs de drukkerij voort.
Susanna Veselaer trouwde in 1650 te Amsterdam met Jan Jacobsz Schipper (Amsterdam, 1616 – Amsterdam, 1669). Jan Jacobsz Schipper voerde ook de achternaam Dommekracht. Het echtpaar kreeg vijf dochters, Aegjen (1651), Cornelia (1653), Anna (1656), Agata (1660) en Cornelia (1663).
Drukker en uitgever
Jan Jacobsz Schipper was toneeldichter, boekverkoper, uitgever en drukker. Hij gaf onder meer de werken van Calvijn en Cats uit. Na zijn overlijden zette Susanna Veselaer als boedelhoudster van Jan Jacobsz Schipper met veel succes diens drukkerij voort.
Tussen 1670 en 1686 werkte Susanna Veselaer als drukker en uitgever. Haar drukkerij groeide uit tot de grootste drukkerij van Amsterdam. Susanna Veselaer werkte onder meer samen met de Joodse drukker Joseph Athias (ca. 1635-1700).
Werken bij Susanna Veselaer gedrukt kregen het impressum ‘By de weduwe van Jan Jacobsz Schipper’, maar er is ook een ooggetuigenverslag van een student uit Oxford die de drukkerij in 1678 bezocht, waaruit blijkt dat er in de drukkerij fictieve impressa werden gebruikt.
Susanna Veselaer was eigenaresse van Drift 23
In 1695 kocht Susanna Veselaer Drift 23 in Utrecht. Vermoedelijk kocht zij het huis als beleggingspand. In januari 1696 maakte zij een codicil, wonend in Soest. Ze had lusthof Bleyendaal in Soest in 1692 gekocht. Bij dit codicil vermaakte zij de helft van de drukkerij aan dochter Cornelia Schipper; de andere helft was bestemd voor de kinderen van dochter Agatha Schipper.
In april 1696 gaf Susanna Veselaer procuratie aan Johan van Oucoop (1670–1746) om Drift 23 Utrecht te verhuren. In haar testament van 1697 is te lezen dat Susanna Veselaer “op haer plaets tot Soest“ woonde.
Uit dit testament en de index op het Amsterdamse transportregister kan worden afgeleid zij haar huizen in Amsterdam had aangehouden.
Overleden te Soest
Susanna Veselaer overleed in 1699 op haar lusthof Bleyendaal in Soest. Ze werd in Soest begraven.
De Amsterdamse dichteres Katharyne Lescailje (1649-1711) schreef haar grafdicht. De familie Lescailje was sinds de jaren veertig van de zeventiende eeuw met de familie Schipper bevriend.
GRAFSCHRIFT
VAN MEJUFFROUWE
SUSANNA VESELAER
WEDUWE VAN DEN HEERE JAN JACOBZ. SCHIPPERS.
De Weeuw van SCHIPPERS, al deWaereld door vermaard,
Zo ver men Boeken vind; om haare deugd verheven;
Uitmuntende in verstand; rust hier Hoe hoog bejaard,
Noch trof de Dood, helaas! te ontydig ’t dierbaar leeven.
Gun haar gebeente rust. Men schreit vergeefs op ’t Graf.
Zy lei het sterflyk, om ’t onsterflyk leeven, af.
A N D E R S
SUSANNAAS Leevenszon, geblonken, als een Wonder
Van haare Kunne en Tyd, bezield van Godlyk vuur,
Dat onuitbluschlyk scheen geschaapen van Natuur,
Ging wel op Bleyëndaal, in volle glory, onder;
Maar om, verheerelykt, ver boven Zon en Maan
In ’t Hemelsch Bleyëndaal, veel schooner op te gaan
Overleden op haar E Lusthove Blyëndaal, den
XVIIe en Begraaven te Soest den XXIsten,
van Slagtmaand MDCXCIX
Dochter erfde Drift 23
Na het overlijden van Susanna Veselaer kwam Drift 23 in handen van haar jongste dochter Cornelia Schipper en haar echtgenoot Jacob Cleyburch. In 1709 gaf Jacob Cleyburch procuratie aan Simon Vlaer, schout van Oudenrijn en Heycop, om het Huis van Obdam, gelegen aan de Drift, te verhuren, beheren en eventueel te verkopen. Cornelia Schipper verkocht het huis in 1717.
Bronnen
- E.M. Grabowsky, ‘Katharina Lescailje (1649-1711) en de “vrouwenzucht”. Schijn of werkelijkheid?’ In: Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman 23 (2000), p. 65-79 (DBNL).
- M.M. Kleerkoper, Jan Jacobsz Schipper en Susanna Veselaer, Nieuwsblad voor den boekhandel, vol. 78 (1911), p. 1577-1580, 1612-1614, 1628-1631 (Delpher).
- Jan Hermansz Krul, Pampiere wereld ofte wereldsche oeffeninge, waer in begrepen zijn meest alle de rijmen en werken van J. H. Krul, al te zamen door hem verbetert, en met veel nieuwe rijmen verrijckt, doorgaens met schoone kopere platen verciert, Tot Amsteldam : by de weduwe van Jan Jacobsz Schipper, 1681 (Universiteitsbibliotheek Utrecht).
- Katharina Lescailje, De mengelpoëzy, Tweede Deel, 1731.
- Patrick O’Brien, Urban Achievement in Early Modern Europe: Golden Ages in Antwerp, Amsterdam and London, 2001, p. 260 (Google books).
- Jan Jacobsz Schipper, DBNL.
- Jan Jacobsz Schipper, NNBW.
Gepubliceerd: 08-03-2016 door Caroline Pelser. Laatst geactualiseerd op 19-01-2022.
