Literatuur over Utrecht

Op deze pagina wordt, veelal oude literatuur over Utrecht verzameld, dat kan dienen als onderzoeksbron voor het bestuderen van de geschiedenis van de stad Utrecht. De meeste literatuurbronnen zijn digitaal beschikbaar, bijvoorbeeld via Delpher, Internet Archive, Universiteitsbibliotheek Utrecht of via books.google.nl.

Boeken over Utrecht, handschriften, transcripties

A

• H.M.A.J. van Asch van Wijck, Over het oude muntregt der stad Utrecht, 1837 (Google books).

B

• Johannes de Beke, Chronicon de episcopis Ultrajectinis, deel 1-3.
• Johannes de Beke, Chronicon de episcopis Ultrajectinis, deel 4.
• Johannes de Beke, Nederlandse versie, deel 1.
• L. Bogaers, Aards, betrokken en zelfbewust. De verwevenheid van cultuur en religie in katholiek Utrecht, 1300–1600, Levend Verleden 2008, deel II: Bijlagen en noten.
• Cornelis Booth, Beschryvinge der stadt Utrecht, Utrecht 1651/2 (Universiteitsbibliotheek Utrecht).
• L.E. Bosch, Gedenkboek der Utrechtsche schutterij: Oude schutterij. I, 1835 (books.google.nl).
• L.E. Bosch, Gedenkboek der Utrechtsche schutterij: Nieuwe schutterij. II, 1852 (books.google.nl).
• H.J. Broers, Historische wandelingen door Utrecht, Utrecht 1874 (books.google.nl).
• G. Brom en L.A. van Langeraad, Diarium van Arend van Buchell, Amsterdam: Johannes Müller, 1907.
• R. de Bruin, Een paradijs vol weelde. Geschiedenis van de stad Utrecht, 2000, 2e druk 2003.
• Arnoldus Buchelius, Aanteekeningen over kerkelijke zaken en kerkvergaderingen te Utrecht in 1626 tot 1638 naar tijdsorde (Universiteitsbibliotheek Utrecht).
• Arnoldus Buchelius, Collectanea varia, Universiteitsbibliotheek Utrecht Hs. 1251 (Hs 7 E 10).
• Aernout (Aernt) van Buchel, Commentarius rerum quotidianarum, Utrechtse Kronieken.
• Aernout (Aernt) van Buchel, Monumenta passim in templis ac monasteriis Trajectinae urbis atque agri inventa (Universiteitsbibliotheek Utrecht).
• Aernout (Aernt) Buchelius, Observationes ecclesiasticae sub presbyteratu meo. 1622-1626.
• Arnoldus Buchelius, traiecti batavorum descriptio, Medegedeeld door Mr. S. Muller Fz., Bijdragen en Mededeelingen van het Historisch Genootschap. Deel 27 (1906) (dbnl).

C

• J.W.C. van Campen, Notae Quotidianae van Aernout van Buchel, Utrecht: Kemink en Zoon, 1940.

E

• Hildo van Engen, Kaj van Vliet (red.), De nalatenschap van de Paulusabdij in Utrecht, 2012.

F

• Dina Albertina Felix, Het oproer te Utrecht in 1610, 1919 (dbnl).
• Augustinus Freschot, Amoureuze en pikante geschiedenis van het congres en de stad Utrecht: Augustinus Freschots verhaal achter de Vrede van Utrecht, 2013.

G

• J.J. de Geer van Oudegein, Het oude Trecht als de oorsprong der stad Utrecht: uit de oorspronkelijke bronnen beschreven, 1875 (books.google.nl).
• J. de Goede en H. Boon, Plompetorengracht Westzijde. Over de huizen en hun bewoners van 1300 tot 2000, Utrecht: Stichting de Plantage, 2006.

H

• B. ter Haar, Utrecht in 1672, Utrecht 1872 (Internet Archive).
• E.J. Haslinghuis, De gemeente Utrecht, Staatsdrukkerij- en Uitgeverijbedrijf, Den Haag 1956 (dbnl).
• E.J. Haslinghuis en C.J.A.C. Peeters, De Dom van Utrecht, 1965 (dbnl).
• H.F. van Heussen, Historie ofte beschryving van ’t Utrechtsche bisdom, behelzende de oudheden, kerkelijke en geestelijke gebouwen, kapellen, kommandeurschappen, abdyen, kloosters, oversten en geleerde mannen .. , 1719 (ook: books.google.nl).
• B. van den Hoven van Genderen, De Heren van de Kerk. De kanunniken van Oudmunster te Utrecht in de late middeleeuwen, 2015.
• Hein Hundertmark en Kaj van Vliet, De Paulusabdij. Achter de muren van Utrechts oudste klooster, 2011.

K

• Jacobus Kok, Vaderlandsch Woordenboek, deel 30, V-W (dbnl).
• A.C. de Kruijf, Miraculeus bewaard: middeleeuwse Utrechtse relieken op reis: de schat van de oud-katholieke Gertrudiskathedraal, diss. UVA, 2011.
• Jan Kuys, Repertorium van collegiale kapittels in het middeleeuwse bisdom Utrecht, 2014 (books.google.nl; onvolledige uitgave).

L

• Hendrik Jan van Lummel, De smidsgezel van Utrecht, 1865 (dbnl).
• Hendrik Jan van Lummel, De bijlhouwer van Utrecht, 1881 (dbnl).
• Hendrik Jan van Lummel, De Hopmans-vrouw van Utrecht, 1881 (dbnl).
• Hendrik Jan van Lummel, De smidsgezel van Utrecht, 1926 (6de druk; dbnl).

M

• Antonius Matthaeus, Bisschop David van Bourgondië en zijn stad. Utrechtsch-Hollandsche jaarboeken 1481-1483, naar den eersten druk van Antonius Matthaeus’ Analecta, 1698, 1920 (dbnl).
• Antonius Matthaeus, Fundationes et fata ecclesiarum: quae et ultrajecti, et in ejusdem suburbiis, et passim alibi in dioecesi. Libri duo, 1703 (books.google.nl).
• N. van der Monde, Geschied- en oudheidkundige beschrijving van de pleinen, straten, stegen, waterleidingen, wedden, putten en pompen der stad Utrecht: bevattende een overzigt van de oude plaatselijke gesteldheid der stad, van hare bewaking, verlichting en verdere maatregelen, tot veiligheid en gemak der ingezetenen, op de openbare wegen genomen, 1844, deel 1 (google books).
• N. van der Monde, Geschied- en oudheidkundige beschrijving van de pleinen, straten, stegen, waterleidingen, wedden, putten en pompen der stad Utrecht: bevattende een overzigt van de oude plaatselijke gesteldheid der stad, van hare bewaking, verlichting en verdere maatregelen, tot veiligheid en gemak der ingezetenen, op de openbare wegen genomen, 1845, deel 2 (google books).
• N. van der Monde, Geschied- en oudheidkundige beschrijving van de plemen, straten, stegen, waterleidingen, wedden, putten en pompen der stad Utrecht. Bevattende een overzicht van de oude plaatselijke gesteldheid der stad, van hare bewaking, verlichting en verdere maatregelen, tot veiligheid en gemak der ingezetenen, op de openbare wegen genomen. Meerendeels uit ourspronkelijke stukken zamengesteld, 1846, deel 3 (google books).

P

• E.N. Palmboom, Het kapittel van Sint Jan te Utrecht, 1995 (in books.google.nl incompleet weergegeven).
• J. Pollman, Een andere weg naar God. De reformatie van Arnoldus Buchelius (1565-1641), 2000 (dbnl).

R

• Brief van J. Rechtuit burger van Utrecht, aan zyn vriend te Amsterdam. Over den inhoud van de publicatie van den ed. achtb. gerechte der stad Utrecht, van den 1ste April 1784 (books.google.nl).

S

• Jacob Cornelis van Slee, Adriaan Florisz. van Utrecht, de eenigste Nederlandsche Paus, 1914 (dbnl).
• N. Slokker, Ruggengraat van de stad: De betekenis van gilden in Utrecht 1528-1818, Amsterdam 2010).

T

• N.B. Tenhaeff en W. Jappe Alberts, Bronnen tot de bouwgeschiedenis van den Dom te Utrecht.

V

• Kaj van Vliet, In kringen van kanunniken. Munsters en kapittels in het bisdom Utrecht 695-1227, diss. UvA 2002.

W

• P.C. Wilders, Dienstbaarheid uit eigenbaat: regenten in het makelaarsstelsel van stadhouder Willem III tijdens het Utrechts regeringsreglement, 1674-1702, diss. UvA, 2010.
• Coen Wilders, Patronage in de provincie. Het Utrechtse netwerk van stadhouder Willem III, 2015.

N.N.

• Beschryving der stad Utrecht, behelzende derzelver opkomst, en voornaamste lotgevallen, mitsgaders de opvolging der bisschoppen tot het einde der twaalfde eeuwe: Te Utrecht: by Hermanus Besseling …, 1757 (Universiteitsbibliotheek Utrecht).
• Verzameling van alle de memorien van geleeden schaden, het zij door plundering, confiscatie &c. bij de rampzalige omwenteling van 1787, als mede van de beboetens door een aantal burgers en ingezetenen van de stad en provincie van Utrecht ter landschapshuize ingeleverd, 1795,
  • Deel 1.
  • Deel 2.
  • Deel 3.
  • Deel 4.

Historische tijdschriften, kronieken en jaarboeken

• Caspar Burman, Utrechtsche Jaarboeken Van De Vyftiende Eeuw, Vervattende Het Merkwaardige In Het Gesticht, En Voornamentlyk In De Stadt Utrecht: Zedert den jahre 1402 en vervolgens voorgevallen, 1750-1754 (books.google.nl).
  • Eerste deel.
  • Tweede deel.
  • Derde deel.
• ’t Nieuw Utrechtsch jaarboek, behelzende in zich de Beschryving en de gebeurtenissen der stad Utrecht; nevens de voornaamste verrichtingen der Utrechtse bisschoppen en de levensbeschryvingen der beroemde en geleerde mannen, welken te Utrecht en in het Sticht geboren zyn of er lange geleefd en gebloeid hebben, Volume 1, 1775 (books.google.nl).
• N. van der Monde, Tijdschrift voor geschiedenis, oudheden en statistiek van Utrecht (books.google.nl),
  • vol 1: 1835.
  • vol 2: 1836.
  • vol 3: 1837.
  • vol 4: 1838.
  • vol 5: 1839.
  • vol 6: 1840.
  • vol 7: 1841.
• N. van der Monde, Utrecht voorheen en thans: tijdschrift voor geschiedenis, oudheden en statistiek van Utrecht (books.google.nl),
  • vol 1: 1844.
  • vol 2: 1845.
  • vol 3: 1846.
• Tijdschrift voor oudheden, statistiek, zeden en gewoonten, regt, genealogie en andere deelen der geschiedenis van het bisdom, de provincie en de stad Utrecht,
  • 1847, Volume 1.
  • 1848, Volume 2.
  • 1849, Volume 3.
  • 1850, Volume 4.
• J.J. Dodt van Flensburg, Archief voor kerkelijke en wereldsche geschiedenissen, inzonderheid van Utrecht (via Universiteitsbibliotheek Utrecht).
  • 1838, Deel 1.
  • 1839, Deel 2.
  • 1843, Deel 3.
  • 1844, Deel 4.
  • 1846, Deel 5.
  • 1846, Deel 6.
  • 1848, Deel 7.
• A.M.C. van Asch van Wijck, Archief voor kerkelijke en wereldlijke geschiedenis van Nederland, meer bepaaldelijk van Utrecht (via Universiteitsbibliotheek Utrecht).
  • 1850, Deel 1.
  • 1851, Deel 2.
  • 1852, Deel 3.
• Archief voor de geschiedenis van het aartsbisdom Utrecht,
  • 1875, deel 1 (books.google.nl).
  • 1875, deel 2 (books.google.nl).
  • 1902, deel 28 (Internet Archive).
  • 1906, deel 31 (Internet Archive).
  • 1907, deel 32 (Internet Archive).
• Historisch Tijdschrift, 1841 (google books).
• Berigten van het Historisch Genootschap te Utrecht (via Internet Archive):
  • 1846.
  • 1849.
  • 1849, tweede deel, tweede stuk.
  • 1850.
  • 1851, vierde deel, eerste stuk.
  • 1851, vierde deel, tweede stuk.
  • 1853.
  • 1856.
• Berigten van het Historisch Genootschap te Utrecht, books.google.nl:
  • 1857.
  • 1859.
  • 1863.
• Kronijk van het Historisch Genootschap gevestigd te Utrecht, books.google.nl:
  • Jaargang 2, 1846.
  • Jaargang 6, 1850.
  • Jaargang 7, 1851.
  • Jaargang 8, 1852.
  • Jaargang 9, 1853.
  • Jaargang 10, 1854.
  • Jaargang 13, 1857.
  • Jaargang 14, 1858.
  • Jaargang 15, 1859.
  • Jaargang 16, 1860.
  • Jaargang 22, 1866.
  • Jaargang 23, 1867.
  • Jaargang 24, 1868.
  • Jaargang 25, 1869.
  • Jaargang 28, 1872.
• Kroniek van het Historisch Genootschap gevestigd te Utrecht, 1846-1876 (dbnl).
• Bijdragen en Mededeelingen van het Historisch Genootschap, 1877-1982 (dbnl).
• Jaarboek Oud-Utrecht:
  • Inhoudsopgaven Jaarboek Oud-Utrecht (website Oud-Utrecht; vanaf 1999).
  • Jaarboek Oud-Utrecht 1971 t/m 2007 (full-text; Universiteitsbibliotheek Utrecht).
• Maandblad Oud-Utrecht:
  • Inhoudsopgaven Tijdschrift Oud-Utrecht (website Oud-Utrecht;  vanaf 1999).
  • Maandblad van “Oud-Utrecht”, jaargang 1937 t/m 1969 (Universiteitsbibliotheek Utrecht)
  • Oud-Utrecht, jaargang 1970 t/m 1972 (Universiteitsbibliotheek Utrecht)
  • Maandblad Oud-Utrecht, jaargang 1974 t/m 1987 (Universiteitsbibliotheek Utrecht)
  • Maandblad van Oud-Utrecht, jaargang 1963 t/m 1969 (Universiteitsbibliotheek Utrecht).
  • Maandblad van Oud-Utrecht, jaargang 1970 t/m 1972 (Universiteitsbibliotheek Utrecht).
  • Maandblad Oud-Utrecht, jaargang 1973 t/m 1993 (Universiteitsbibliotheek Utrecht).
  • Oud-Utrecht, jaargang 1994 t/m 2003 (Universiteitsbibliotheek Utrecht).
• De Navorscher, 1851- (Ook beschikbaar via Internet Archive).
• Utrecht in Woord en Beeld (Delpher).

Literatuur Janskerkhof en kapittel van Sint Jan

• P.H.N. Briët, Het Janskerkhof te Utrecht, Maandblad Oud-Utrecht, 29 (1956), no. 5, p. 40-43; no. 7, p. 62-65 (UB Utrecht).
• Renger de Bruin, Arend Pietersma (eindred.), Erfgenamen aan het Janskerkhof: de familie Martens in Utrecht, 1628-1972, Jaarboek Oud-Utrecht, 2002.
• A. Graafhuis, De opheffing van de vijf Utrechtse kapittels, Maandblad Oud-Utrecht, 34 (1961), nr. 12, p. 142-145 (UB Utrecht).
• H.F. van Heussen, Aanhangsel op de kerkelijke oudheden van Nederland [etc.], Lijst der Proosten en Dekenen van het capittel van Sint Jan, 1744 (books.google.nl).
• N. van der Monde, Het Sint Jansveld, Tijdschrift voor geschiedenis, oudheden en statistiek van Utrecht, 1841 (UB Utrecht).
• Werkgroep Kunsthistorisch Instituut R.U. Utrecht, Utrecht in de zeventiende eeuw, Jaarboek Oud-Utrecht 1972, p. 115-143 (UB Utrecht).
• C.C.S. Wilmer, De veranderingen in het Utrechtse stadsbeeld van ca. 1570 tot ca. 1620, Jaarboek Oud-Utrecht, 1978, p. 89-105 (UB Utrecht).

Literatuur gilden Utrecht

• Jan ter Gouw, De Gilden. Een bijdrage tot de geschiedenis van het volksleven, 1866 (herdruk z.j., HUA).
• Samuel Muller Fzn., De gilden en het regeeringstoezicht op handel en nijverheid in de middeleeuwen, in: De Gids, 1897 en 1898 (vervolg, en slot; dbnl).
• N. Slokker, Ruggengraat van de stad: De betekenis van gilden in Utrecht 1528-1818, Amsterdam 2010 (google books).

Bijzondere gelegenheden Utrecht

• F. Beelaerts van Blokland, Bij het tweede eeuwfeest der Hoogeschool te Utrecht, gevierd in Junij 1836, 1836 (books.google.nl).
• L.P.C. van den Bergh, Gedenkboek van het tweede eeuwfeest der Utrechtsche Hoogeschool, 1837 (books.google.nl).
• Pieter Bondam, Redevoering over de Unie van Utrecht, ter gelegenheid van derzelver twede eeuwfeest, uitgesproken op den 29. van Louwmaand des jaars MDCCLXXIX, Volume 1, 1779 (books.google.nl).
• Arnold Drakenborchs Plechtige redevoering over het eeuwfeest der Utrechtsche Hoge Schole, 1736 (books.google.nl).
• Feestwijzer voor de viering van het 230jarig bestaan der Utrechtsche Hoogeschool, 24-29 Juny 1867, 1867 (books.google.nl).
• A. Hoevenaar, Redenvoering gehouden ter gelegenheid van de inwying, van het teken-collegie […] der stad Utrecht, 1778 (books.google.nl).
• Gedichten uitgegeven ter geleg. van het 1e Eeuwfeest der Hoogeschool te Utrecht, 1736 (books.google.nl).

Artikelen, varia

• M.J. Bok, ‘Nulla dies sine linie’. De opleiding van schilders in Utrecht in de eerste helft van de zeventiende eeuw, De zeventiende eeuw. Jaargang 6. Sub Rosa, Lettele 1990 (dbnl).
• J.H. van Bolhuis, Proeve eener geschiedenis van het kasteel Vredenburg, Tijdschrift voor geschiedenis, oudheden en statistiek van Utrecht / N. van der Monde, jg. 4 (1838), p. [73]-104, [109]-141, [145]-176, [185]-225, [397]-416 (Universiteitsbibliotheek Utrecht).

Verder zoeken?

• Publicaties over Utrecht in e-bibliotheek RCE.
• Boeken over Utrecht in catalogus van Bibliotheek Utrecht.

Gepubliceerd: 13-12-2015 door Caroline Pelser. Laatst geactualiseerd op 24-01-2023.