Op het schilderij De Slag bij Waterloo van Jan Willem Pieneman (1824) – het grootste schilderij in de collectie van het Rijksmuseum Amsterdam – staat een bewoner van het Janskerkhof Utrecht afgebeeld: Charles Nepveu.
Op 18 juni 1815 vond de Slag bij Waterloo plaats. Op die datum werd de Franse keizer Napoleon Bonaparte bij het Belgische plaatsje Waterloo, toen nog gelegen in de Zuidelijke Nederlanden, verslagen door de geallieerde Engelse, Pruisische, Nederlandse en Belgische troepen.
Charles Nepveu
Aan de Slag bij Waterloo deed een bewoner van het Janskerkhof in Utrecht mee: Charles Nepveu (1791-1871), de jongste zoon van Laurens Johannes Nepveu en Margaretha Roosmale (Janskerkhof 15a).
Toen Charles Nepveu in 1791 werd geboren, waren zijn ouders al eigenaar van Janskerkhof 15a Utrecht. Ten tijde van de Slag bij Waterloo werd het huis aan het Janskerkhof bewoond door zijn ouders en twee broers.
In 1818 trouwt Charles Nepveu met zijn nicht Clara Wilhelmina Elisabeth Grothe (1789-1871). Zij blijft in Utrecht, terwijl haar echtgenoot zijn militaire carrière voortzet. Ze kregen twee kinderen, een zoon en een dochter, die vier weken na haar geboorte overleed.
Na het overlijden van hun ouders erfde Charles Nepveu samen met zijn broers Janskerkhof 15a. In 1838 kocht hij zijn broers uit. Na een verbouwing werd dubbele bewoning mogelijk. Naast Clara Wilhelmina Elisabeth Grothe woonde op Janskerkhof 15a onder anderen Jan Anthonie Pietermaat.
In 1859 verkocht Nepveu Janskerkhof 15a. Het echtpaar verhuisde naar buitenplaats Ma Retraite in Amersfoort. Charles Nepveu overleed aldaar in 1871, zeven-en-een-halve maand na het overlijden van zijn echtgenote Clara Wilhelmina Elisabeth Grothe (BS Amersfoort 1871 O, aktenrs. 81 en 379).
Loopbaan Charles Nepveu
Charles Nepveu was militair. Hij diende tijdens zijn leven vier koningen en een keizer. Charles Nepveu begon zijn carrière op 16-jarige leeftijd, als page aan het hof van koning Lodewijk Napoleon. Karel Nepveu werd tot page benoemd bij Koninklijk Besluit van 16 januari 1808 (Koninklijke courant, 22-01-1808, Delpher).
Een jaar later streed hij volgens zijn biografen als luitenant der infanterie tegen het Britse invasieleger op Walcheren. Zijn benoeming tot luitenant bij het zesde Regiment Infanterie vond plaats bij Koninklijk Besluit van 25 augustus 1809 (Rotterdamse Courant, 31-08-1809, p. 2, Delpher).
Veldtocht van Napoleon naar Rusland
Vervolgens had Nepveu in Franse dienst meegedaan aan Napoleons veldtocht tegen Rusland. Hij was door de Russen gevangengenomen en had twee jaar doorgebracht in een gevangenkamp in Siberië. In de ’s Gravenhaagsche courant van 22 juli 1814 (Delpher) wordt Nepveu vermeld als een van de “Hollandsche Officieren in Rusland in leven”. In augustus 1814 was hij meer dood dan levend, zo vermelden zijn biografieën, teruggekeerd in Nederland.
Slag bij Waterloo
Ten tijde van de Slag bij Waterloo was Charles Nepveu kapitein-adjudant van generaal-majoor J.V. de Constant Rebecque (1773-1850), die tijdens de Slag bij Waterloo optrad als kwartiermeester-generaal van de Nederlandse troepen te velde.
Voor zijn carrière na de Slag bij Waterloo verwijs ik naar de onder aan deze pagina vermelde bronnen.
De prent op deze pagina heeft als opschrift: De Generaal Majoor Charles Baron Nepveu. Het portret moet daarom na 6 augustus 1849 zijn gemaakt, toen Nepveu in de adelstand werd verheven (Algemeen Handelsblad, 07-08-1849, Delpher).
Schilderij De Slag bij Waterloo
Charles Nepveu staat afgebeeld op het schilderij De Slag bij Waterloo uit 1824 van Jan Willem Pieneman (1779-1853). Het Slag bij Waterloo schilderij bevindt zich in de collectie van het Rijksmuseum in Amsterdam. Het is het grootste schilderij (5.67 x 8.23 meter) in de collectie van het Rijksmuseum Amsterdam.
Op het Slag bij Waterloo schilderij is afgebeeld het moment dat de hertog van Wellington het bericht krijgt dat de Pruisische troepen te hulp komen. Wellington, de bevelhebber van de Brits-Nederlandse troepen, staat op het Slag bij Waterloo schilderij centraal. Op de brancard op de voorgrond ligt de Nederlandse kroonprins, de latere Willem II. Het Rijksmuseum schrijft over het schilderij: “Het schilderij was aanvankelijk bedoeld voor Wellington. Maar toen Willem I het zag kocht hij het voor zijn zoon. Zo bleef het schilderij behouden voor Nederland.”
Wie is Charles Nepveu?
Het Rijksmuseum noemt op de website de namen van de afgebeelden op het schilderij, maar vermeldt helaas niet welke naam bij welk gezicht hoort. Wie op het schilderij is Charles Nepveu?
Er zijn verschillende portretten van Charles Nepveu, maar die zijn jaren later gemaakt. Ten tijde van de Slag bij Waterloo was Charles Nepveu 23 jaar; wellicht had hij toen nog geen baard. Zou hij de jongeman op het donkerbruine paard zijn? Wie het weet, mag het zeggen.
Voor een gedetailleerde weergave van het schilderij, zie De Slag bij Waterloo, Jan Willem Pieneman, 1824, op de website van het Rijksmuseum Amsterdam.
Bronnen
- G.A.M. Beekelaar, Nepveu, Charles baron (1791-1871), in Biografisch Woordenboek van Nederland.
- Ch. Nepveu, website Parlement & Politiek.
- Slag bij Waterloo, Jan Willem Pieneman, 1824, website Rijksmuseum Amsterdam.
Gepubliceerd: 10-06-2015 door Caroline Pelser. Laatst geactualiseerd op 05-04-2022.
